Biebel in et Stellingwarfs

Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home


Biebel in et Stellingwarfs

Stelling: Een biebelvertaeling moet eins binnen tien jaor klaor wezen omreden d’r om de tien jaor vaeks wel een ni’je spelling van de doeltael komt.


D’r wodt wel es wat geringschattend op oons daelekeken, dat et biebelvertaelen zoas wi’j dat doen eins niet kan; et zol o.e. vusen te hadde gaon. Inderdaod is et aspekt ‘tied’ een niet onbelangrieke faktor. Lieke makkelik dri’jen wi’j liekewel de zaeken omme en gaon de stelling an dat et vertaelen veural ok niet te lange duren moet…

Et vertaelen kent vaeks meer aspekten as alliend de theologie en de tael. Liekewel de theologische as de taelaspekten hebben bi’jglieks ok alles te maeken mit et aspekt ‘tied’. Wetenschoppers – waor theologen ok onder valen – kommen geregeld in de tied mit ni’je inzichten en tael veraandert ok de hieltied. Om de tien jaor komt d’r bi’jglieks een ni’j ‘Groene boekje’ veur de Nederlaanse tael uut. Now zal dat in oons Stellingwarfs wel niet zoe’n vaort lopen mar we hebben onderdehaand in oonze Taeltuun al hiel wat zaeken an de odder steld die vaeks deur de tied inhaeld binnen. Waor de woordeboekemaeker in eerste gedaachte wisse van was is laeter toch wat bi’jsteld.

In 1618 het de Synode van Dordrecht opdracht geven tot et maeken van een Nederlaanse vertaeling van de Biebel rechtstreeks uut de oolde taelen, et Hebreeuws, Aramees en et Grieks. Disse vertaeling kennen wi’j as de Nederlaanse Statevertaeling en die was klaor in 1636. Krek veur die tied hadde Cornelius Kiliaan et aldereerste Woordeboek maekt veur et Nederlaans. We hebben d’r inzage in had en bin d’r wisse van dat wi’j van die woorden niet een hiele protte meer weerkennen, mit omreden et hier in oonze omkrieten gebrukelik was om een protte Letien te bruken. Wat te daenken van ‘aen-gheuinghe der menschen’? De Duutse invloeden kommen vaeks ok veur omreden in die tied de Lutherse (Duutse) biebelvertaeling hier een protte bruukt wodde.

En now nog. Et is nog mar kotleden dat d’r (weer) een ni’j Gruun boekien veur et Nederlaans uutkommen is (2005). Daor kuj’ dan ok nog weer je vraogtekens bi’j zetten want naost et Grune boekien verscheen d’r doe ok een Wit boekien van meensken die et niet hielemaole iens weren mit de maekers van et Grune. Tja, en zo bliej’ doende…

Zo hebben wi’j d’r vandaege-de-dag ok mit te maeken dat de eerste teksten die we in 2004 van et NBG kregen hebben in de tied veraanderd binnen omreden d’r in 2005 dat Grune Boekien kommen is. Van doe of an hebben woorden as Farizeers, Saduceen, Herodianen, e.z.v. gien heufdletter meer. Biebelvertaelen, beginne d'r niet an..!


© Piet/er Bult