Willen

Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home


Willen (ik wil, hi'j wol, wi’j hebben wild)

Uut et Stellingwarfs Woordeboek: willen = verlangen, wensen, bereid zijn, mogelijk zijn, lukken, zich gunstig ontwikkelen, kunnen, zullen, op het punt staan, dreigen, zich ontwikkelen, geneigd zijn te doen, d'r an willen, d'r op verzien hebben, d'r slei naor wezen, d'r van weten willen, d'r weet van hebben, goedwillend, verlangen, eisen, en gao zo mar deur.

Et Nederlaans komt al niet vule veerder: willen = begeren, believen, beogen, beweren, hopen, hunkeren, in de zin hebben, kunnen, lukken, moeten, mogelijk zijn, smachten, snakken, uitzien, van plan zijn, verlangen, voorhebben, wensen, verlangen, verwachten.

Gewoonlijk is et warkwoord 'willen' synoniem in alderhaande vorms 'wat hebben willen' of zoks as 'wat veurmekeer kriegen willen'. Et vertaelmesienegien het d'r dan ok gien muuite mit om een zinnegien as: Jan zou graag een nieuwe fiets willen hebben, omme te zetten naor: Jan zol graeg een ni'je fiets hebben willen. Et wodt vanzels aanders as d'r kondisies rond dat 'willen' steld wodden of as die kondisies eins alliend uut de kontekst blieken.

Stel je et zinnegien: ‘Een moeder wil wel voor haar kind sterven’, die ommezet wodt in: ‘Een moeke wil wel veur heur kiend wegraeken’. Lao'we in dit veurbeeldzinnegien mar gien aksenttekens op 'voor' en 'veur' zetten want dan raeken we nog veerder van huus as wao'we eins henne willen. D'r zullen niet zovule moekes te vienen wezen die et liefst véúr (eerder as) heur kiend wegraeken willen. Et wodt vanzels aanders as een kiend anvalen wodt deur iene die slim kwaod in 't zin het en et kiend wat verschikkeliks andoen wil. In de diere- en meenskewereld wil een moeke (vaeks eerder as een vader trouwens!) dan wel veur heur kiend starven. Ok een vorm van willen, mar wel iene waoj' even langer bi'j stillestaon moeten as mit et hebben willen van een ni'je fiets. Dit soorte kwessies kowwe ok wel gauw es tegen.

Biebelvertaelen... beginne d'r mar niet an!


© Piet/er Bult