Erfrecht

Terug naar Overige ervaringen
Terug naar Emigratie
Home


Casus: Erfrecht van een -geemigreerde- Nederlander m.b.t. (onroerende) goederen in Frankrijk.

Hoe is het erfrecht geregeld
Sinds 17 augustus 2015 is de vererving en de afwikkeling van een Franse (vakantie)woning en van internationale nalatenschappen middels de Europese Erfrechtverordening (EU Verordening Nr. 650/2012) van toepassing. De preciese tekst van die verordening is hier in het Nederlands beschikbaar.

Land en taal van het testament
Herroep eerdere (ook -mogelijk- Franse) testamenten. Laat een internationaal testament opmaken. Dat kan geheel in Nederland en in het Nederlands worden opgesteld en t.z.t. worden afgewikkeld m.b.t. de gehele nalatenschap. Het is handig/duidelijk een (evt. handgeschreven) testament, op te stellen in het Frans en dat te registreren/deponeren bij een Franse Notaris. Ter afwikkeling van een overlijden in Frankrijk zullen sommige documenten -beëdigd- moeten worden vertaald in de Franse taal.

Het recht van welk land
Het recht van de gewone verblijfplaats/woonplaats van de erflater, ten tijde van het overlijden is -default- van toepassing op de vererving.
In een testament kun je de rechtskeuze voor NL (of toch liever Fr) vastleggen.
LET OP: Als je onverhoopt kiest voor afwikkeling - en mogelijk begrafenis of crematie - in Frankrijk, dan zijn aanvullende zaken (en kosten) van toepassing zoals allerlei gewaarmerkte vertalingen van verschillende akten (testament, geboorte, huwelijk, overlijden, apostille, e.d.).


Conclusie
Feitelijk kun je volstaan met een gewoon Nederlands (internationaal) testament en - voor de duidelijkheid - een notaris in Frankrijk van die keuze op de hoogte te stellen. Let er wel op dat er geen tegenstrijdigheden met het Franse recht in voorkomen. Kies voor het opmaken daarom wel voor een notaris die de juiste - Frans / Nederlandese - kennis heeft.

Afwijkend, resp. aanvullend op een standaard Nederlandse afwikkeling is een - 2-talige (NL/Fr) - 'Verklaring van Erfrecht' nodig en het in LDF - binnen zes maanden(!) - doen van aangifte en - indien van toepassing - het betalen van successierecht.

*

Vererving...
Je woont in Nederland en hebt een -tweede- huis in Frankrijk.
Je erfenis valt dan sinds 17 aug 2015 -default- onder het Nederlands erfrecht en je -afwijkende- wensen kunnen daarom ook 'gewoon' in een Nederlands testament, bij een 'gewone' Nederlandse notaris worden geregeld.
Bij 'in gemeenschap getrouwd' (of mogelijk een PACS) EN geen testament zal bij overlijden de nalatenschap -default- dus overgaan naar de langstlevende.
Bij 'niet in gemeenschap getrouwd' (of een PACS) zal in die voorwaarden reeds een verdeelsleutel zijn opgenomen (of wil je nog aanpassen) en/of is een testament gewenst.
Daarmee is de erfenis/nalatenschap -in principe- geregeld.

Financiën...
Vervolgens komt een financiële afrekening, zowel in NL als ook in LDF aan de orde.
De gehele erfenis - incl. de waarde van het Franse bezit (woning/en) - wordt volledig in NL 'gewoon' volgens de Nederlandse regeltjes belast voor de successie.
Indien de waarde van het bezit -in LDF- boven de € 50.000 komt, moet over het Franse bezit bij 'les Impôts' in LDF altijd aangifte worden gedaan (ook al zal het te betalen bedrag aan belasting -mogelijk- € 0,00 zijn).
De langstlevende wordt (bij 'in gemeenschap') in LDF niet belast met successie.
Geen successie dus, maar boven een waarde van € 50.000 wel altijd aangifte in LDF en wel binnen 6 maanden(!) na overlijden.

Kinderen...
Let op: adoptie- en aangetrouwde kinderen zijn in LDF niet gelijk aan bloedeigen kinderen.
Eigen kinderen krijgen op het moment van -het eerste- overlijden (bij 'in gemeenschap') een vordering op de langstlevende ter grootte van hun erfdeel.
Bij overlijden van -ook- de langstlevende, hebben kinderen in LDF een vrijstelling van successie over een totale waarde tot € 100.000.

Tenaamstelling...
Ten slotte moet de inschrijving van wijziging van eigenaar van een onroerend goed, op initiatief van de nieuwe eigenaar, in het Franse Cadastre plaatsvinden door een Franse notaris.

*

De afwikkeling (door een executeur)...

Europese Verklaring van Erfrecht (VvE)
Na overlijden is z.s.m. een 2-talige (NL/Fr) VvE nodig. Die VvE (plm. € 300) zal door de notaris in Nederland worden afgegeven en is bestemd voor erfgenamen, legatarissen, en executeurs die in een andere lidstaat hun hoedanigheid / rechten dienen te bewijzen.
LET WEL: Niet iedere notaris is -zondermeer- bevoegd een VvE af te geven.

Aangifte en betaling successierecht
Ingeval van vermogen in Frankrijk (vast en roerend) moet de erfgenaam/verkrijger -na overlijden- (ook) aangifte doen bij de Franse belastingdienst (les Impôts).
LET OP: Bij overlijden in Frankrijk hebben de verkrijgers slechts 6 maanden(!) de tijd voor het doen van aangifte en betaling van successierecht bij de Franse belastingdienst (les Impôts). De -evt.- betaling van de successierechten moet tegelijk met de indiening van de aangifte plaatsvinden.
De verkrijging valt in Frankrijk -altijd- in het hoogste tarief van 60%. Middels een verdrag tussen NL en Fr wordt het betalen van dubbele belasting weliswaar voorkomen maar houdt -als verkrijger- wel zelf de vinger aan de pols.

Bij overlijden in Frankrijk
Is er sprake van een overlijden in Frankrijk, dan verlopen de eerste stappen van afwikkeling via een (huis- of ziekenhuis)dokter (médecin généraliste), het gemeentehuis (Mairie) van de verblijfplaats (commune) en een begrafenisonderneming (parloir funéraire).
Ten slotte is z.s.m. een bezoek aan een Franse notaris (cabinet de notaire) nodig om te weten - of uit te sluiten - of er een Frans testament van de overledene bestaat.


Ten slotte 1
Nabestaanden / verkrijger/s zullen zaken als bankrekeningen, overschrijving van vastgoed bij kadaster e.d. bij de verschillende Franse instanties, op eigen initiatief, nog zelf moeten regelen. Ook de tenaamstelling van gas, water, elektra, telefoon, internet, reinigingsrechten, taxes, e.d. zullen nabestaanden / verkrijgers zelf -en vaak plaatselijk- moeten regelen.

Ten slotte 2
Ga -liever- niet 'over je graf heen' regeren of vastleggen in je testament. Nabestaanden, resp. verkrijgers hebben gewoonlijk een heel andere -emotionele- binding of waarde op het verkregene dan je zelf. Laat een verkrijging geen last worden voor de ontvanger.

Ten slotte 3
Soms/Vaak wordt in Frankrijk bij overdracht van een onroerend goed ook een eenvoudig -standaard- testament opgemaakt en ondertekend. Onderzoek of er een dergelijk testament bestaat en neem tijdens het opstellen van een testament ook de akte van een -lang geleden- aanschaf van uw onroerende zaak (acte de vente) even door op -mogelijk- overgedragen verplichtingen, die op het goed rusten.

Ten slotte 4
Om te voorkomen dat een 'gewone' NL'se notaris zaken noteert die tegen het Franse recht zouden indruisen (of andersom) is het zeer gewenst het opstellen van een testament te passeren bij een gespecialiseerde FR/NL notaris.

Ten slotte 5
Net als in Nederland is ook in Frankrijk niet iedere notaris op de hoogte van een internationale afwikkeling. Laat de executeur of nabestaanden een notaris zoeken die nadrukkelijk wel op de hoogte is. Dat voorkomt veel 'gedoe' en -mogelijk- kosten achteraf.