Waar woon ik nu ?  

Terug naar Emigratie
Terug naar De eerste noden
Naar: Ziektekostenverzekering
Home


De BRP
Feitelijk voel ik mij overal waar ik ben al gauw thuis maar een niet onbelangrijk onderdeel van zwerven is de vraag waar je - voor de instanties - woont. Waar je woont is zowel voor als na emigratie van groot belang voor o.a. de verschillende verzekeringen maar ook voor je stemrecht en je recht om belasting te mogen betalen. De bestaande ziektekostenverzekering in NL blijft gewoon bestaan zolang je maar in de Nederlandse Basisregistratie Personen (BRP, v/h GBA, v/h Burgerlijke stand) ingeschreven blijft staan. Na mijn scheiding ben ik op papier eerst een tijdlang ingetrokken bij mijn zoon, in Nederland. De ouder/kind verhouding heeft (had?) geen invloed op mijn uitkering AOW en een zeer bescheiden pensioentje. Maar ondanks dat ik als camperzwerver (bijna) nooit 'thuis' was werd mijn zoon - als feitelijk alleenstaande - nu, voor o.a. de gemeentelijke heffingen, gezien als een meerpersoons huishouden met alle -financiële- gevolgen vandien.We vonden voorlopig de oplossing in mijn verhuizing naar een 'briefadres'.

Woonplaats
Rondom een emigratie die niet bepaalt volgens het boekje verloopt, zal in veel gevallen je woonplaats plotseling van groot belang blijken te zijn. Het is vooral de Nederlandse overheid die behoorlijk moeilijk doet over die juiste woon- of verblijfplaats. Zolang je in Nederland staat ingeschreven in de BRP (Basisregistratie Personen) moet je namelijk -verplicht- meer dan vier maanden per kalenderjaar ook daadwerkelijk in Nederland verblijven (enkele uitzonderingen zoals soldaten, scheepvarenden, enz. daargelaten). Van de meeste (reis)verzekeringen mag je niet langer dan drie maanden aanéénsluitend buiten Nederland verblijven. Al met al gaat er een hele nieuwe wereld voor je open als je, zoals ik, -voorlopig- amateur zwerver gaat worden omdat je in Nederland niet vlot een huurhuisje toegewezen kunt krijgen, vooral wegens <censuur>. Je leert Nederland dan ook het best kennen als je er niet meer woont !

Waar woon/de ik ?
Nog net voor mijn officiële emigratie van Nederland naar Frankrijk maakte ik er soms ook wel eens een spelletje van maar heb ik mij aan de hand van onderstaande feiten vaak serieus afgevraagd: Waar woon ik nou eigenlijk ?
Ik had in NL toen een briefadres en nog een oude stacaravan op een camping waar ik evenwel niet permanent in mocht wonen.
Meer dan 10 redenen waarom ik meen dat ik (toegevoegd: t/m 31-12-2016) in Nederland woon:

01) Ja, ik woon in NL want daar sta ik ingeschreven in de BRP (v/h GBA) van een reguliere gemeente.
02) Ja, ik woon in NL want daar betaal ik belasting/en, heb ik inkomen/s en betaal ik o.a. elektra-, waterleiding en telefoon-facturen.
03) Ja, ik woon in NL want daar heb ik verschillende verzekeringen lopen.
04) Ja, ik woon in NL want daar ga ik regelmatig naar een tandarts, een huisarts en onlangs ben ik in NL nog in een ziekenhuis geopereerd.
05) Ja, ik woon in NL want daar heb ik een bankrekening met een fortuin (nou, fortuin).
06) Ja, ik woon in NL want daar heb ik vrienden en kennissen waar ik o.a. regelmatig een partijtje petanque mee speel.
07) Ja, ik woon in NL want daar krijg ik een oproep voor de jaarlijkse griepprik.
08) Ja, ik woon in NL want daar haal ik regelmatig medicijnen.
09) Ja, ik woon in NL want daar moet mijn auto voor de APK.
10) Ja, ik woon in NL want daar doe ik regelmatig mijn boodschappen.
11) Ja, ik woon in NL want daar pin ik regelmatig en tot wel duizenden euro's per jaar van mijn Nederlandse ING bankrekening.

- net als mijn NL's paspoort heb ik ook een NL's rijbewijs.
- net als mijn motorfiets heb ik mijn auto met NL's kenteken in NL verzekerd.
- ik krijg al jaren een NL'se oproep om te komen stemmen voor de Gemeente, de Provincie en de Tweede Kamer.
- ik heb de intentie uitgesproken dat ik in NL zou willen sterven maar de kans of dat gaat lukken is ongeveer 2 (ja) op 3 (nee).


In La Douce France (LDF) bestaat geen Burgelijke stand (BRP) waar je je als inwoner kunt/moet inschrijven.
Gewoonlijk is in Frankrijk een rekening van het elektrisciteitsbedrijf je bewijs van wonen op dat adres.
Meer dan 10 redenen waarom ik meen dat ik (toegevoegd: t/m 31-12-2016) in LDF woon:

01) Ja, ik woon in LDF want daar heb ik een huisje met een 'Bail Habitation Principale' (huurcontract) in een fijne commune, in de Vienne (86).
02) Ja, ik woon in LDF want daar betaal ik belasting/en, heb ik inkomen/s en betaal ik o.a. elektra-, waterleiding- en telefoon-facturen.
03) Ja, ik woon in LDF want daar heb ik verschillende verzekeringen lopen.
04) Ja, ik woon in LDF want daar ga ik regelmatig naar een ophtalmologue (oogarts), een huisarts en onlangs ben ik in LDF nog in een ziekenhuis geopereerd.
05) Ja, ik woon in LDF want daar heb ik een bankrekening met een fortuin (nou, fortuin).
06) Ja, ik woon in LDF want daar heb ik vrienden en kennissen waar ik o.a. regelmatig een partijtje petanque (en sabots; op klompen) mee speel.
07) Ja, ik woon in LDF want daar krijg ik mijn jaarlijkse griepprik.
08) Ja, ik woon in LDF want daar haal ik regelmatig medicijnen.
09) Ja, ik woon in LDF want daar laat ik reparaties aan mijn auto en mijn e-fiets uitvoeren.
10) Ja, ik woon in LDF want daar doe ik regelmatig mijn boodschappen.
11) Ja, ik woon in LDF want daar pin ik regelmatig en tot wel duizenden euro's per jaar van mijn Franse CA bankrekening.

- onlangs heb ik bij een Franse (sous)prefecture gevraagd mijn Nederlands rijbewijs om te ruilen voor een Franse Permis de Conduire. Dat was geen enkele probleem en gaat binnenkort gebeuren. (toegevoegd: Is inmiddels gebeurd.)
- onlangs heb ik mijn Franse verzekering gevraagd of ik als Nederlands ingezetene mijn auto met Frans kenteken zou kunnen verzekeren. Dat was, met nadruk op een woonplaats in verschillende landen, geen enkele probleem.
- de Franse burgemeester (Maire) komt af en toe wel bij mij thuis en vroeg mij onlangs of ik mij wilde registreren en dan een volgende keer wilde komen stemmen voor de gemeenteraad.
- ik heb vaak gezegd dat ik in Frankrijk best wel oud zou willen worden en zou willen sterven en de kans dat dat gaat lukken is ongeveer 3 (ja) op 2 (nee).

Een zelfde soort lijstje kan ik maken m.b.t. mijn wonen in Portugal.

In meer landen tegelijk
Maar waar woon ik nu eigenlijk ? Ik vind dat ik in verschillende landen woon, maar kan en mag dat ? Ongetwijfeld zal een rechter in bepaalde gevallen een keus - kunnen - maken maar in principe kun en mag je prima en geheel legaal in meer dan één land tegelijk wonen.

*

Alles goed
De Franse overheid vindt bijna alles prima, maar als ik een behoorlijk auto-ongeluk veroorzaak dan kunnen ze mij - na een woonverblijf van meer dan drie maanden in Frankrijk - verplichten om mijn Europees/Nederlands rijbewijs in te leveren en een Europees/Frans (punten) rijbewijs aan te vragen, zodat er punten kunnen worden gesaldeerd.

De Nederlandse overheid vindt bijna alles best als ik maar niet langer dan in totaal acht maanden van een kalenderjaar in het buitenland (van Nederland) verblijf want dan gaan ze mij -zo nodig- automatisch (ambtshalve) emigreren en mijn persoons-gegevens uit de BRP verhuizen naar het RNI (Register van Niet-Ingezetenen).

En als ik nu eens een weekje naar België op vakantie ga, ben ik dan een Nederlandse of een Franse tourist in België ? Dat kan toch niet enkel afhangen van het kenteken van de auto waar ik op dat moment - toevallig - in rijd ? Trouwens die auto heb ik misschien wel in Zwitserland gehuurd. Ah, wacht, ik ga wel vliegen of nee, toch maar liever met de trein...

*

Wet- en regelgeving
De wetten van het éne land hebben gewoonlijk niets van doen met de wetten van een ander land. En als we het over de regels in Nederland en bijvoorbeeld die in Frankrijk hebben dan staan er soms ook nog regels (verordeningen) van Europa boven, onder of naast maar vaak ook juist niet.
Een vriend van mij doet regelmatig vrijwilligerswerk in Afrikaanse landen. Moet je hem horen over 'Waar woon ik eigenlijk?'

Er zijn heel veel landen waar je volgens de wetten en gewoontes van dat land al woont als je daar een dag voor een hut, onder een klapperboom zit na te denken en pijp te roken en zegt: hier woon ik. Westerse landen hebben het daar vaak wat moeilijker mee. Bij veel buitenlanders staat Nederland ook wel bekend als 'het land van mag niet'. Inderdaad mag er heel veel niet en moet er heel veel juist wel in NL. Zo moet je je van NL o.a. inschrijven in een bevolkingsregister en zo mag je als ingeschrevene van NL o.a. niet in NL rijden in een auto met een - voor Nederland - buitenlands kenteken. Nederland is trouwens ook het land van de uitzonderingen op -bijna- alle regels. Als die vreemd gekentekende auto niet op jouw naam maar op die van -bijv.- je vrouw staat mag je er weer wel een paar (2) weken per jaar mee door NL toeren.

In 'normale' gevallen laat je je als Nederlands ingezetene bij emigratie uitschrijven uit NL. Daarbij is het - m.n. voor de belastingdienst in NL - zeer gewenst om een nieuw adres in het buitenland op te geven maar dit is niet verplicht. Vaak kan dat ook niet omdat er -nog- geen nieuw vast adres bekend is. Esther Jacobs uit Amstelveen is misschien wel het bekendste voorbeeld maar er zijn ook heel veel - vaak ouderen - die tegenwoordig bijv. in een camper 'wonen' en regelmatig van plaats en ook van land wisselen. Regeren is vooruit zien maar hier heeft de wetgever in NL nog altijd geen adequaat antwoord op.

La Douce Frankrijk
In Frankrijk zijn weinig of geen hutten met een klapperboom ervoor waar je onder kunt gaan zitten nadenken en pijproken, maar het begrip 'ik woon in Frankrijk' komt wel heel aardig in de buurt. Bij een verblijf van meer dan drie maanden kun je jezelf - maar het hoeft niet - inwoner van Frankrijk noemen. Als je dan ook nog met een paar facturen op jouw naam op een regulier adres in LDF kunt aantonen waar je woont, heb je voor wat Frankrijk betreft aan voldoende voorwaarden voldaan om je officieel ingezetene van La Douce France te mogen noemen. Of je tegelijker tijd ook nog in NL of elders in de wereld al dan niet staat ingeschreven, boeit de Franse overheid in het geheel niet.

Iemand die dus langer dan drie maanden in Frankrijk een eigen of een huurhuis heeft en een paar facturen op naam kan tonen van bijv. het elektrique bedrijf (EDF) waar dat huis op is aangesloten, kan als Frans ingezetene in het vervolg op ieder document - buiten Nederland - invullen dat hij in Frankrijk woont, punt. Zoals gezegd, boeit het de Franse autoriteiten helemaal niet of je in NL of waar ook, nog allerlei bezittingen en een sociaal leven zou hebben of elders belastingen wel of niet betaald. Je mag na drie maanden wonen op een adres in LDF, gewoon een auto met Frans kenteken kopen, verzekeren, heel- of halfvolgooien en erin gaan rijden, en dat mag met zowel een Frans, een Nederlands of net gelijk welk door de EU erkend rijbewijs. Maar zolang je nog in de Nederlandse BRP staat ingeschreven mag je met die auto met Frans kenteken niet in Nederland rondtuffen. Nederland is immers 'het land van mag niet'.

Rijbewijs
Als je die drie maanden in LDF woont kun je het NL'se rijbewijs vrij simpel (en behalve de nieuwe -automaat- foto's) gratis omruilen voor een Frans (12 punten) rijbewijs, ook als je nog altijd gewoon in NL blijft staan ingeschreven. Andersom gaat ongeveer net zo soepel maar dan moet je wel ten minste in NL in de BRP staan ingeschreven. Je kunt in NL je Franse rijbewijs dan simpel (maar wel tegen plm. € 50 kosten) omruilen voor een NL's en zelfs eerder in NL opgeschorte vergunningen - zo nodig na keuring - weer terug krijgen. Het rijbewijs is dan ook een Europees document waarmee je in alle eurolanden - en zelfs ver daarbuiten - mag rijden. In principe is het voor veel Nederlanders die - naast in NL ook - in Frankrijk wonen en een Franse auto willen rijden, een prima idee om het NL-rijbewijs z.s.m. om te ruilen voor een Frans. Als je dan met je Franse auto en je Franse rijbewijs in NL staande wordt gehouden, kun je met je 'carte grise' (Frans kentekenbewijs) en met je 'Permis de Conduire' (Frans rijbewijs) simpel - en officieel - oom agent aantonen dat je volledig Frans ingezetene bent en gebeurt er helemaal niets on-legaals. Wellicht krijg je zelfs een compliment voor je perfecte NL'se uitspraak. Let wel: Als je bij een ongeluk betrokken raakt ligt de zaak wellicht iets gecompliceerder en heb je -mogelijk- een goede advocaat nodig. Als je je ergens anders in NL moet/wilt legitimeren kun je je Franse rijbewijs of je NL paspoort of NL ID-kaart tonen, al naar gelang je eigen wens.

Met mijn persoonlijke woon- en verblijfplaats ligt het nog net weer een tikkie ingewikkelder. In NL heb ik een stacaravan waar ik weliswaar niet permanent maar wel acht maanden per jaar in mag verblijven en ook wel niet in mag verblijven. In NL heb ik geen woonadres, wel heb ik daar een briefadres (bij familie) voor officiele post en sta ik ingeschreven in de BRP. Ook in Portugal heb ik - wonend in mijn camper op een camping - een NIF (Número de Identificação Fiscal) waar ik ook officieel mag wonen. In Frankrijk huur ik al jaren een piepklein huisje waar ik regelmatig vertoef. Ik woon en/of verblijf dan ook geheel legaal in meer verschillende landen. Buiten de EU geldt de hut met de klapperboom heel vaak. In veel EU landen geldt de drie maanden of - soms - een halfjaar regeling. Als je ergens drie/zes maanden kunt aantonen dat je daar woont dan woon je daar en is het voor andere overheden van landen niet relevant of je ook nog elders woont, mogelijk ook nog in Timboektoe, Bogota, New Delhi, Krasnodar Kraj of zelfs ergens in Nederland, Duitsland of België.
Een definitie van 'wonen' is in verschillende landen verschillend gedefinieerd, vaak zelfs ook nog per verschillende wetten. Alleen al in NL bestaan in de wetten van de NLse overheid zeven verschillende definities van het begrip 'woonplaats'.

Wonen, woonde, gewoond
En het wil natuurlijk al helemaal niet zeggen dat je ergens een bepaalde tijd verplicht moet blijven wonen. Als ik als ingezetene ben aangemerkt heb ik daar meestal ook een bankrekening geopend en bijvoorbeeld een telefoon(kaart) aangeschaft. Na drie maanden of soms een paar maanden meer, zeg ik de huur van mijn huurhuisje op en vertrek, mogelijk naar een volgend land. Tussendoor verblijf ik ook nog veel onderweg in mijn camper. Doordat ik dit al een aantal jaren zo doe woon ik keurig en officieel inmiddels in meerdere landen en dat allemaal heel erg legaal.

Met enige regelmaat stopt weliswaar mijn Nederlandse AOW uitkering spontaan en krijg ik per internet formulieren waarop men van alles en nog wat van mij en mijn verblijfplaats/en wil weten. Dat vul ik uiteraard keurig en naar waarheid in op een adres wat mij op dat moment het beste schikt. Vaak doe ik er een paar foto's bij met mijn camper in warme, zuidelijke of ruige noordelijke oorden. Ieder jaar moet ik vanwege mijn super bescheiden pensioentje ook een levenstekens laten betekenen door een instantie. Een instantie is voor mij onderweg, gewoonlijk iemand met een stempelkussen. Omdat ik tussen de bedrijven door ook altijd nog netjes ten minste vier maanden aantoonbaar in NL verblijf, geven alle NL regelingen, zoals AOW, ziektekostenverzekering, ANWB lidmaatschap e.d. geen probleem en is alles heel gewoon legaal. Wel opvallend trouwens dat ik in andere landen nooit een bericht krijg of ik daar nog wel woon. Of is Nederland dan toch de clown op het Europese feestje van ambtenaren..?

Voor een volgend jaar heb ik plannen om mij - het liefst met een leuke partner - enige tijd in Rusland te vestigen. 'Da, ja gaverjoe nemnogo paroeskie...'

PS: Vorig jaar heb ik ruim 31.500 km in mijn oude campertje gereden. En ooit ben ik achttien keer binnen een jaar officieel verhuisd. Dat mag voor een beetje zwervende Europese wereldburger toch geen probleem zijn...?

*
Auto bij (tweede) woning
Hoewel er - ook door zgn. specialisten - veel onjuistheden worden verspreid, is het ook voor de bezitter van een tweede huis in Frankrijk vaak zinvol om een eigen auto bij die woning te hebben. Heen en terug van NL naar LDF visa versa vliegen is vaak goedkoper dan met eigen auto op en neer te reizen. Soms wordt het bezit van een auto met Frans kenteken als frauduleus bestempeld omdat men -onterecht- meent geen domicilie in LDF te hebben. Niets is minder waar voor de tweede huizen bezitter. Zie hiervoor ook mijn item over Auto en een speciaal artikel hierover op Mondi.

*

Wetten en regeltjes
Voor wie het allemaal na wil lezen verwijs ik hierbij o.a. naar een paar regels, berichten en verordeningen die met het begrip van je woonplaats te maken hebben. Let wel: er zijn voor verschillende instanties vaak verschillende definities van het begrip 'woonplaats'.

- In de Europese coördinatieverordening sociale zekerheid 883/2004 wordt de woonplaats gedefinieerd in Artikel 11 van de 'ondergeschikte'  toepassingsverordening 987/2009 van 16 september 2009.

- Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden, tot wijziging van Verordening (EEG) nr. 1612/68 en tot intrekking van Richtlijnen 64/221/EEG, 68/360/EEG, 72/194/EEG, 73/148/EEG, 75/34/EEG, 75/35/EEG, 90/364/EEG, 90/365/EEG en 93/96/EEG.

- Richtlijn 2014/54/EU van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014.

- Voor het hebben van een auto in LDF, kijk eens in de enige echte Franse wet die daar over gaat: De Code de la Route.
   En met die Franse wet heeft - de Belastingdienst van - NL helemaal niets te maken.

- Zie voor wonen in meerdere (EU) landen tegelijk, een Nederlands antwoord op Kamervragen (12-07-2013) hier vanaf vraag 23 t/m 26 of lees dat gehele pdf-document hier m.n. de vragen en antwoorden 23 t/m 26 op blz. 9 en 10.

Zie hier Europese regels over het vrije verkeer van personen en goederen.

En als je ook niet in het -Nederlandse- systeem past of mogelijk zelfs niet wilt passen of een partijtje dammen en schaken met de overheid gewoon leuk vindt, lees dan het boek 'Handboek voor wereldburgers' met o.a. woonervaringen en tips van Esther Jacobs (isbn: 978-9-06-523432-2).


Ten slotte...
Je kunt eenvoudig denken in standaard regels of je kunt denken in vrijheid en creativiteit, en zoeken naar mogelijkheden. In deze woon- en verblijfsregels ben ik momenteel solo. Voor een - al dan niet getrouwd - koppel zijn er vaak even zoveel meer mogelijkheden. Ook kun je bij Europa Advies, in een door jouw gewenste EU-taal, alle vragen stellen over dit of een ander onderwerp, en krijg je altijd binnen een paar dagen keurig antwoord. Ik maak hier heel veel gebruik van want o.a. de adviezen van zomaar personen op forums en zelfs van zgn. 'specialisten' of 'deskundigen', zijn vaak minder waard dan mijn vuile zakdoek.


Naar: Ziektekostenverzekering