An mien kaante

Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home



An mien kaante...

"... want ik stao an jow kaante ..." Ditte of krek zoe'n soorte riegel kowwe wel gauw es tegen in de Ni'je Biebel Vertaeling (NBV). Wat wodt daor now krek mit bedoeld? Kuwwe dat domweg overzetten as: "... want ik zal jow helpen..." Mar awwe tegen iene zeggen "ik zal jow wel es eventies helpe, maot!" dan bedoelen we vaeks niet et helpen in de meerst positieve betekenins. Et Stellingwarfs Woordeboek staot in disse sitewaosie ok al niet an oonze kaante..! Want zo wowwe et eins bruken: et Woordeboek helpt oons hier wel even mit, sleept oons hier deurhenne, of zoks. Nee dus, wel negen verschillende invalshoeken over et woord 'kaante' mar die van 'an oonze kaante staon' now krek niet. Jammer..! 1. Min of meer scherpe hoek, 2. rand, die kaante van de buusdoek, 3. smalle zijkant van een voorwerp (steen), 4. zijvlak, die kaante van et huus, 5. zienswijze, partij, 6. tak van een familie, 7. richting, van die kaante kommen, 8. zelfkant van stof, 9. van kaant maeken. Die laeste hawwe trouwens eerder onder et lemma 'kaant' verwaacht. Mar et 'an jow kaante staon' in de zin van iene helpen of zoks kowwe hier dus toch niet tegen. We zeden et al eerder. Et Stellingwarfs Woordeboek hadde zonder mis een brieder taelgebruuk had as de Biebel eerst es vertaeld was.

Gebiedende wieze...

Ok een bekende uutspraoke - in verschillende variaosies - in de Biebel is: "Wees vruchtbaar en word talrijk." De gebiedende wieze op disse meniere bruukt komt in et Stellingwarfs (haost) niet veur, kennen we niet. We hebben de keuze om daor "Wees vruchtber en wor talriek." of "Wees vruchtber en wodde talriek.", of zoks van te maeken. Nog even los van dat 'talriek' moe'we et hebben over 'wor' of 'wodde'. Van H.J. Bergveld is bekend dat die vaeks et liefste 'wor' bruukte. Bergveld bruukte ok liever 'har' veur 'had' of 'hadde': Een heit har twie zeunen."

Nog wat dat opvaalt in et verhael van de 'Verleuren zeune' is disse riegel uut de tekst van Bergveld: "...waor ie ommeraek in 't geld ommesleug en et verdee in een leven van overdaod." Disse zelde riegel is in et Woordeboek overneumen is as: ... waor hi'j ommeraek in 't geld ommesleug en et verdee in een leven van overdaod." Et 'ie' (ok wel: i'j) is deur de redakteur van et Woordeboek (HB) anpast an de veurkeur van vandaege-de-dag. Onder de tekst van de 'Verleuren zeune' van Bergveld op de webstee van et Meertens instituut wodt liekwels deur dezelde redakteur schreven: ... nadat dr. H. Bloemhoff, van wie ik de tekst ontving, mij gezegd had dat een hedendaagse vertaling in het Stellingwerfs niet zou afwijken van die van Bergveld. Wi'j plaetsen et mar onder et koppien: 'esthetische toleraansie' (schoonhiedsofwieking)...


© Piet/er Bult