Brontael, doeltael
Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home
Brontael, doeltael
Naor anleidinge van et stokkien van Jan K.'s zien vergeliek van
oonze Markus en et stokkien in et karkeblad 'De Earn' kwam o.e. een
reaktie van exegeet dr. Lammert J. Hi'j schrift oons over Markus 4:3
"Luister (akouete) en (idou) wees opmerkzaam. Hij/Er ging uit (ekselthen) - de zaaiende (ho speiroon) te zaaien (speirai).
Dus: Een man/iemand ging eens (uit om te) zaaien, is net zo goed als
een zaaier, etc. De sobere vertaling voorkomt aramismen/hebraïsmen als:
de slager slacht, de maker maakte, de doener deed."
We legden zels etzelde stokkien uut de (letterlike) Naardense Biebel d'r ok nog even naost: "Hoort!- zie, de zaaier ging uit om te zaaien; en het geschiedde bij het zaaien..."
Awwe dan even veerder zuken dan kowwe op Wikipedia een tekst tegen die
zegt: Een hebraïsme is een woordvorming of uitdrukking die *in strijd*
is met de regels in een taal, wanneer het woord of de uitdrukking te
letterlijk uit het Hebreeuws is ver-taald. In het algemeen heet zo'n
stijlfiguur een *barbarisme*. In de Statenvertaling komen veel
hebraïsmen voor, vaak in de vorm van het Hebreeuwse genitief. Een
bekend voorbeeld daarvan is de uitdrukking 'het heilige der heiligen',
waarmee eigenlijk de overtreffende trap wordt bedoeld, in dit geval:
het allerheiligste.
Een hebraïsme is ook de letterlijke vertaling van de aanhef van een nieuw verhaal, bijvoorbeeld met 'en het gebeurde' of 'het is geschied'.
Er staan vele hebraïsmen in de Statenvertaling, omdat men probeerde de
brontekst zo nauwkeurig mogelijk te volgen, *en niet om zo zuiver
mogelijk Nederlands te schrijven*. Dat leidde ook tot verdubbelingen in
de tekst, zoals: En het leven van Sara was honderd zeven en twintig
jaar; dit waren de jaren des levens van Sara.
A'k al disse wieshied veur mi'jzls op een riegien zette dan trek ik
haost de konklusie dat et in et Stellingwarfs now dan ok krek niet
wezen moet: "de zaaier ging uit om te zaaien",
want as dit in stried mit geef Nederlaans is, is et - in dit geval - ok
in stried met de riegels van et geef Stellingwarfs, liekt mi’j zo toe.
De NBV - en dus de ‘Biebel in et Stellingwarfs’ - is bliekber nog niet zo hiel verkeerd…
Biebelvertaelen.... we zeden et al zo vaeke: beginne d'r mar niet an!
© Piet/er Bult