Griekse goden
Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home
Griekse goden
ZEUS
Zeus was de God van de Hemel. De hoogste baos over de aandere goden en
over de meensken. Zeus was de machtigste van alle goden op Olympus.
Aandere naemen veur Zeus weren Heerser van de Hemel, de Regengod en de
Wolkeverzaemelder. De voegel van Zeus was de adelaor en zien boom is de
ekkelboom. De Romeinse naeme veur Zeus is Jupiter. Zeus was de jongste
zeune van Cronus en Rhea. Zien heit Cronus wodde waorschouwd dat iéne
van zien kiender him zien macht ontnemen zol. Om dat veur te wezen at
hi'j al zien kiender drekt nao de geboorte op. Behalven Zeus... want
moeke Rhea redde Zeus deur disse keer niet heur kiend an Zeus te geven,
mar een dikke stien mit een doek d'r omme. Cronus at disse stien in ién
keer op. Zeus wodde stiekem grootbrocht op et eilaand Kreta deur
Adrasta en heur zuster Io en kreeg de melk van de geit Amaltheia as
eten. Doe Zeus groot was gong hi'j weeromme om wraoke te nemen op zien
heit Cronus. Hi'j vreug daor de hulpe bi'j van Metis, de zuster van
zien moeke Rhea, die een draankien veur Cronus maekte waardeur hi'j al
zien kiender uutkotste. Dat weren Hera, Poseidon, Hades, Hestia en
Demeter. Naodat Zeus Cronus ommebrocht mit zien bliksemflitsen, vullen
alle aandere goden onder zien macht. Zeus is trouwd mit zien zuster
Hera.
Zeus, die meester was in et vermommen, verscheen an Hera as een kleine
oele en verstopte heur kleren doe et es slim waaide. Ze trouwden in de
lente en d'r wodt zegd dat heur trouwnaacht wel 300 jaor duurde! Tegere
kregen ze vier kiender: Ares, Hebe, Eris en Hephaestus. D'r wodde
liekwels ok wel zegd dat Hephaistus eins allienig mar et kiend van Hera
was. Zeus was Hera slim ontrouw en daordeur had hi'j ok een protte
kiender bi'j aandere vrouwluden: Iacchus en Core (beter bekend as
Persephone) die hi'j tegere mit zien zuster Demeter kreeg. Zeus en Leto
kregen Apollo en Artemis. Mit Metis kreeg hi'j zien dochter Athena en
van Maia zien zeune Hermes. Van Io kreeg hi'j Epaphus, van Danae kreeg
hi'j Perseus, van Alcmene kreeg hi'j Heracles, van Aegina kreeg hi'j
Aeacus en zo gaot de lieste nog wel even deur.
Hij vermomde zich as een zwaan om Nemesis te verleiden en hi'j vermomde
himzels as goolden regen om Danae zwanger te maeken. Om Alcmene te
verleiden vermomde hi'j him as heur man, Amphitryon, en lag wel drie
daegen en naachten mit heur op bedde.
HERA
Hera was de bescharmelinge van et huwelik. Alle stellegies wodden deur
heur bescharmd. Een protte vunnen heur de mooiste godin van de
Olympianen. Argos is heur favoriete stad en de beesten die heur heilig
weren, weren de koe en de pauw. Hera heur Romeinse naeme is Juno. Hera
is de dochter van Cronus en Rhea, en dus een zuster van Poseidon,
Hades, Demeter, Hestia en Zeus. Zi'j wodde ok deur Cronus opeten en doe
zi'j en heur aandere breurs en zusters mit hulpe van Zeus bevri'jd
wodden, wodde ze naor Arcadia brocht en daor grootbrocht deur Temenus
en de Seizoenen. Hera is trouwd mit heur machtige breur Zeus. Tegere
kregen ze vier kiender: Ares, Hebe, Eris en Hephaestus. D'r wodde ok
wel es zegd dat Hephaistus eins allienig mar et kiend van Hera was. Ze
had nog een dochter die Ilithyia hiette en die de Godin van et
'poppienkriegen' is. Hera spendeerde de meeste tied om wraoke te nemen
op de starvelingen die allemaole minnaressen weren van Zeus (of et now
wel of niet waor was) en heur kiender die ze mit Zeus kregen hadden.
Heracles, zeune van Alcmene, was degene waor as ze heur et meerste an
argerde en ze kwelde him haost zien hiele starfelike leven. Ooit wodde
ze beetneumen en het ze Hercules an de bost legd doe hi'j nog klein
was. Doe ze d'r aachter kwam dat hi'j de zeun van Zeus was, stotte ze
him van heur bost of en deur de melk die nog de hieltied uut heur bost
stroomde, is de Melkweg ontstaon.
In een aander verhael doe Hera op een dag een groep Nimfen an et
bespioneren was omreden zi'j iene van de nimfen verdocht een affaire
met Zeus te hebben kwam Hera een Nimf tegen die Echo hiette. Echo was
een Nimf die de oren van je heufd of kletste en dat deed ze ok tegen
Hera. Hera wodde hierdeur zo irriteerd omreden de aandere Nimfen
votvlochten deur et vele gebrabbel van Echo. Hera wodde zo lelk op Echo
dat zi'j heur Echo strafte deur heur nooit weer uut heurzels praoten te
laoten. De aarme Echo kon allienig nog mar iene naopraoten. Niet lange
naotied wodde Echo verliefd op Narcissus mar ze kon niks tegen him
zeggen. Doe reup Narcissus: "Is hier iene?" En Echo zee doe: "iene".
Narcissus kon heur niet zien. Narcissus zee doe: "Kom hier es!" En weer
herhaelde Echo him: "ier es". Narcissus wodde doe zo kwaod dat hi'j
bi'j heur weg gong en Echo kwiende langzem weg van verdriet totdat d'r
niks van heur over bleef… allienig haar stemme.
POSEIDON
Poseidon was de heerser van de Zee. D'r wodt wel zegd dat hi'j et peerd
maekt het. Zien waopen is de Trident (een drietanige speer) en hi'j
wodt ok wel "Aardschokker" nuumd. Poseidon zien Romeinse naeme is
Neptunus. Poseidon is de breur van Zeus en zeune van Cronus en Rhea.
Poseidon speulde een belangrieke rolle doe Zeus zien heit Cronus
versleug in de 'Strijd der Titanen'. Poseidon nam Cronus naemelik
gevangen mit zien eigen Trident. De drie breurs, Zeus, Poseidon en
Hades hebben doe, deur middel van lotties trekken, de macht verdeeld.
Zo vul et waeter an Poseidon toe, de Onderwereld (Tartarus) waor de
dojen woonden vul toe an Hades en Zeus zels had de oppermacht over de
hiele hemel en de hiele eerde. Poseidon wol eins mit de Nereide Thetis
trouwen mar wodde waorschouwd dat een zeun van heur, him ten val
brengen zol, dus trouwde hi'j mit heur zuster Amphitrite. In eerste
instaansie vlochtte Amphitrite naor et Atlasgebargte, mar Poseidon
stuurde een bosschopper, de dolfijn Delphinus om heur over te haelen en
weeromme te kommen en dat dee ze dan ok. Poseidon en Amphitrite kregen
drie kiender: Triton, Rhode en Benthesicyme. Krek as Zeus was Poseidon
niet slim trouw an zien Amphitrite. Hi'j en Demeter kregen twie
kiender: Despoena (een Nimfe) en Arion (een wild peerd). Hi'j is ok de
heit van Halirrhothius, Orion, Parnassus, Cycnus (die ommebrocht wodde
deur Achilles) en Eumolpus. Poseidon had ook twie kiender bi'j
Aphrodite: Rhodus en Herophilus. Hi'j is ok de heit van de Cycloop
Polyphemus. Poseidon wodt vaeke tekend en schilders in een goolden
karre die deur witte peerden trokken wodt. Hi'j woonde in een prachtig
peleis onder et waeter van de zee, mar was ok vaeke op vesite op de
barg Olympus. Mit ziin Trident maekte hi'j woeste storms en leut de
eerde daormit schudden.
HADES
Hades was Heerser van de Onderwereld, ok wel "Tartarus" nuumd. Soms
wodde hi'j ok wel es de Keuning van de Dojen nuumd, de God van Riekdom
of de God van Kostbere Metalen, omreden disse metaolen vaeks diepe
onder de grond vunnen wodden en daor woonde Hades per slot van rekening.
Hades zien naeme betekent "de onzichtbere". Zien Romeinse naeme is
Pluto of Dis. Hades is de eerste zeune van Cronus en Rhea. Krek as al
zien aandere breurs en zusters wodde hi'j deur zien heit Cronus opeten
bi'j hun geboorte. Zeus, de jongste, redde heur en krek as Poseidon,
was Hades belangriek in de 'Strijd der Titanen'. De drie breurs, Zeus,
Poseidon en Hades hebben doe deur middel van lotties trekken de macht
verdeeld. Zo vul et waeter an Poseidon toe, de Onderwereld (Tartarus)
waor de dojen woonden vul toe an Hades en Zeus zels had de oppermacht
over de hiele hemel en de hiele eerde. Hades is et meerste bekend deur
de mythe van de ontvoering van Persephone (Core). Naodat hi'j Zeus om
heur haand vraogd had, ontvoerde hi'j Persephone naor de Onderwereld
waor hi'j heur Keuningin van de Onderwereld maekte. De moeke van
Persephone, Demeter, wodde hier zo ongelokkig van dat al et graon en
koren op de hiele wereld verdruugde en zi'jzels wegraekte. Hierdeur
wodde Zeus zo bezorgd dat hi'j zien breur Hades vreug om Persephone
weeromme kommen te laoten naor heur moeke. Veurdat Persephone bi'j
Hades wegleup, leut hi'j heur een granaatappel eten, dat bekend ston as
eten veur de dojen, zodat ze dwongen wodde om naor Hades weeromme te
gaon. Dus, een dadde van et jaor zat Persephone in de Onderwereld bi'j
Hades en de rest van et jaor bi'j heur moeke. Hades gong haost nooit es
even uut de onderwereld weg, mar d'r was een keer dat hi'j verliefd
wodde op Minthe, een Nimfe. Doe Persephone d'r aachter kwam wodde zi'j
verschrikkelik jeloers en veraanderde Minthe in een kruud dat tot an
vandaege-de-dag nog de hieltied "mint" nuumd wodt.
Hades had een helm waormit hi'j onzichtber wodden kon. De Onderwereld,
of Tartarus, lag in et verre Westen, an de raand van de wereld. Hades
is een verschrikkelike god mar beslist gien kwaoje. Hi'j gong haost
nooit uut de Onderwereld weg hi'j en moch nooit op de Olympus kommen.
DEMETER
Demeter was de zuster van Zeus en de aandere godekiender van Cronos en
Rhea. Zi'j is krek as Hestia iéne van de mindere goden. Mar toch weren
zi'j en Hestia belangrieke goden veur de Oolde Grieken. Demeter was de
Godin van et Graon en Bescharmvrouw van de Laandbouw. Heur naeme
betekent "Moeke Eerde". Demeter wodde meerstal tekend en schilderd mit
een stok graon of korenaore in heur haand. Demeter heur naeme in et
Romeins is Ceres. Krek zoas alle aander kiender van Cronus en Rhea
wodde zi'j ok opeten deur heur heit Cronus totdat heur jongere breur
Zeus heur weer vri'j maekte.
Demeter is et meerst bekend as de ontroostbere moeke van Persephone
(Core). Hades had Persephone ontvoerd naor de onderwereld. Doe Demeter
dit heurde was heur hatte breuken en daordeur sturf al et gewas wat
gruuide op de wereld. Ze zocht Persephone overal en uutaendelik sleut
Demeter heurzels op in heur tempel en zweerde dat d'r niks meer an
gewas op de wereld gruuien zol en dat de meensken dan uutstarven
zollen. Dit zol ze krek zolange volholen totdat Persephone weeromme
vienen zollen. Veur Zeus zat d'r dan ok niks aanders op dan zien breur
te vraogen om Persephone weeromme te sturen, mar allienig veur een pat
van et jaor omreden Persephone et eten van de dojen opeten hadde (een
granaotappel).
Dus, vier maonden van et jaor, as et winter was, gong Persephone
weeromme naor Hades en moch ze de rest van 't jaor bi'j heur moeke
blieven.
Naost Persephone had Demeter nog een kiend mit Zeus: Iacchus. Demeter
is ok de moeke van Plutus die zi'j van Iasus kreeg. Zi'j bedreef de
liefde mit Iasus tiedens et trouwen van Cadmus en Harmonia, in een krek
ommeploegd veld. Doe Zeus daoraachter kwam wodde hi'j zo lelk dat hi'j
Iasus doodmaekte mit een bliksemflits.
Triptolemus was de eerste man die Demeter leerde om te ploegen omreden
disse heur hulpen had bi'j et vienen van heur dochter. Hi'j was mit
zien breurs niet veer van een plak west waor een donkere gestalte
(Hades), die een jammerend maegien in zien aarms hul en doe op een
waegen in de eerdbojem wegzakte.
HESTIA
Bi'j de Grieken was ze godin van de huselike heerd. Hest(r)ia dee nooit
mit an oorlogen of ruzies. Ok zweerde ze bi'j et heufd van Zeus dat ze
altied maegd blieven zol. Hierveur beloonde Zeus heur mit et eerste
offerdier van elk eupenbaor offer. Hest(r)ia is niet allienig
zaachtmoedig van aord en oprechte mar was ok een hiel vrundelike godin.
Ok het ze de keunst van et bouwen van huzen uutvunnen. Hest(r)ia wodde
daegeliks veur et eten anbeden. Hest(r)ia heur Romeinse naeme is
Vesta.
HERMES
Hermes was de God van Haandel, Verkeer en Dieven. Hi'j is de
bosschopper van Zeus en de goden en leidde de meensken die dood gongen
naor de Onderwereld. Hi'j is ok de uutviener van de liere en de fluite.
Zien naeme in et Romeins is Mercurius.
Hermes was de zeun van Zeus en Maie en is geboren in een grot van
Arcadia. Hi'j wodde al hiel vlogge groot. Vlogger as gewone
meenskekiender. Hi'j was toerust mit vliegende sandalen waormit hi'j in
een kotte tied overal henne vliegen kon en een staf die hi'j bruukte om
de ogen van een starvende te sluten. Om die staf kronkelden slangen
henne, et symbool van de onstarfelikhied. Dit betekende dat d'r veur
degene die dood gong, een aander leven waachtte. Daornao begeleidde
hi'j de dode naor de Onderwereld (Tartarus) waor Hades de macht had.
Hermes ston de meensken et meerste bi'j deur zien bemiddelende rolle op
eerde: haandel en kontrakten tussen de meensken, hi'j regelde et
verkeer tussen bepaolde plakken, gien koopman kon goeie zaeken doen
zonder Hermes zien geunst en gien reiziger durfde te reizen zonder
eerst Hermes anreupen te hebben. Alderdeegst dieven en scharrelaars mit
duustere zaekies mienden dat Hermes heur gelok brengen kon!
In sommige mythen treedt Hermes op as redder van ongeboren kiender. Zo
had hi'j in es et ongeboren kiend van Zeus (Dionysus) en Semele (die
Zeus zag in zien waore doen en op slag verbraandde) redded. Dat dee
hi'j deur Dionysus in de dij van Zeus te plakken. Doe Dionysus groot
genoeg was om geboren te wodden, wodde hi'j dus geboren uut de dij van
Zeus.
En zo sneed hi'j Asclepius nao zien moeke heur dood uut heur lichem en
gaf him an Apollo die him grootbrocht. Zien kiender weren onder
aandere: Echion, Autoclycys, Daphnis en Myrtilus. Tegere mit Aphrodite
kreeg hi'j Hermaphroditus die liekewel et mannelike as et vrouwelike
geslaacht had. Ok was hi'j de heit van Pan (de Heddersgod).
PAN
Pan was de Netuurgod, de Heddersgod, die deur velden en bossen dattelde. Hi'j wodde eerd deur geitehuders en hedders.
Wie zien oolders weren is een betien ondudelik De iene keer is hi'j
weer de zeune van Hermes en Penelope (de vrouw van Odysseus) dan weer
van Zeus en de nimfe Callisto en dan weer de zeune van Hermes en
Amalthea.
Pan wodde tekend en schilderd mit bokkepoten en et lichem en et heufd
van een man mit hoorns d'r op. Hi'j was vaeke et symbool van
vruchtberhied omreden et zoe'n wellustig wezen was. Vule ieuwen laeter
maekten de Kristenen him tot duvel, ok wel Satan nuumd. Pan zat altied
aachter de Nimfen an en wodde ok altied verliefd op heur, mar ze
vlochtten altied veur him want zi'j vunnen him hatstikke lillik.
Pan zien naeme in et Letien is Faunus. In een verhael wodde verteld dat
Pan aachter een kuise Nimfe anzat die Syrinx hiette. Krek doe hi'j heur
pakken wol, veraanderde iéne van heur zusters heur in een rietstingel
langs de rivier Ladon. Doe Pan niet wus wat rietstingel zi'j was, sneed
hi'j een peer rietstingels of en maekte d'r een fluite van. Disse wodde
zien haandelsmark, de Panfluite (een panfluite bestaot uut zeuven of
piepen of meer van oflopende grootte). Ondaanks dat hi'j zo lillik was
en de meerste nimfen bi'j him wegvlochten, had Pan toch een peer
kiender: Iynx van de nimf Echo en Crotus van Eupheme.
Hi'j moch nooit gezellig bi'j de Olympianen op vesite kommen mar moch
heur wel vermaeken, want Pan kon hiel mooi op zien panfluite speulen.
Zels Hermes maekte de panfluite van Pan nao. Et begrip "paniek" wodde
ofleided van Pan zien naeme en zien keraktertrekken. Een reiziger die
naachs es deur et bos leup, heurde vremde geluden en wodde hier zo
bange van dat hi'j in paniek raekte. Die vremde geluden wodden
netuurlik veroorzaekt deur Pan.
HEPHAISTUS
Hephaistus was de God van het Vuur. De oude Grieken dachten dat wanneer
er een vulkaan uitbarstte dat het door Hephaistus kwam omdat hij dan
weer iets aan het smeden was.
Hephaistus Romeinse naam is Vulcan. Hephaistus was de zoon van Hera,
men zegt dat Zeus hem alleen maar opvoedde maar niet in vader was.
Toen Hephaistus geboren werd, vond Hera hem zo lelijk dat zij hem van
de berg Olympos afgooide. Gelukkig viel hij in de zee waar de Nereide
Thetis hem vond. Ze voedde Hephaistos 9 jaar lang in een grot op, samen
met haar dochter, die ze kreeg van Okeanos.
Toen Hephaistus ouder werd, bleek al gauw dat hij een gave had om van
goud, zilver, brons en tin de mooiste, wonderlijkste dingen te maken.
Als dank voor wat Thetis voor hem had gedaan, gaf hij deze voorwerpen
aan haar.
Toen Hera op een dag zo een mooi voorwerp zag, vroeg ze aan Thetis wie
dat had gemaakt. Thetis vertelde haar dat het Hephaistus was en Hera
kreeg onmiddellijk spijt dat ze hem van de berg Olympos had afgegooid
en haalde Hephaistus weer terug naar Olympos. Daar maakte hij vele
mooie dingen voor de goden, godinnen en hun kinderen.
Een enkele keer maakte hij iets voor een sterveling die door de goden
geliefd was. Dingen zoals wapens met versieringen of gouden honden die
een paleis konden bewaken, gouden meubels die op bevel konden bewegen
en nog veel meer wonderlijke voorwerpen.
Toen hij zich met Hera had verzoend, kreeg hij van haar een vrouw
toegewezen, omdat zij spijt had voor wat zij hem had aangedaan. Dit was
Aphrodite. Maar Aphrodite was hem meerdere malen ontrouw, onder andere
met Ares, want daar was ze verliefd op. Dit maakte Hephaistus zeer
ongelukkig. Maar hij wist dat hij met zijn uiterlijk niet zo gauw een
andere vrouw kon krijgen.
De 3 kinderen die Aphrodite ter wereld bracht, waren van Ares.
Daarnaast was ze nog moeder van Eros en Anteros. Op een dag, toen Zeus
en Hera ruzie hadden (dit kwam vaak voor want Zeus was Hera ook veel
ontrouw en Hera was heel jaloers) koos Hephaistus de zijde van zijn
moeder. Zeus werd toen zo woedend dat hij Hephaistus bij één been pakte
en hem van de berg Olympos afslingerde. Hephaistus kwam, na een hele
dag te hebben rondgeslingerd door het luchtruim, neer op het eiland
Lemnos, waar hij door de bewoners werd gevonden en verzorgd. Maar door
de val was hij nu mank geworden en nog lelijker dan voorheen.
Eenmaal terug op Olympos maakte hij twee gouden tovermeisjes die hem
konden ondersteunen bij het lopen. Gelukkig voor hem én voor de goden
kon hij nog steeds mooie dingen maken na zijn val.
APHRODITE
Aphrodite was de Godin van de Liefde en Schoonheid, en werd voorgesteld
als een heel mooie jonge vrouw. De roos is haar bloem en haar boom de
mirtenboom of maagdenpalm. Haar vogel(s) de zwaan, de mus en soms de
duif. De Romeinse naam van Aphrodite is Venus.
Aphrodite werd geboren toen Cronus zijn vaders edele delen (penis)
afhakte en in de zee gooide. Uit het schuim van de zee dat daardoor
ontstond werd Aphrodite helemaal naakt geboren. Maar in een ander mythe
werd ook verteld dat zij het kind van Zeus en Dione was. Haar naam
betekent letterlijk: "uit het schuim geboren". Ze werd door de
Westenwind naar Cyprus gedragen en werd aangekleed door de Seizoenen.
Cyprus was haar dan ook heilig.
Ofschoon ze getrouwd was met de lelijke en manke god Hephaistus, was
hij niet echt haar keuze maar was deze keuze haar opgelegd door de
godin Hera. Ze was eigenlijk heel erg verliefd op Ares, de God van de
Oorlog. Met hem kreeg ze 3 kinderen: Phobus, Deimos en Harmonia.
Men zei dat ze ook nog de moeder was van Eros en Anteros. Een andere
grote liefde van Aphrodite was een sterveling genaamd Adonis. Bij de
geboorte van Adonis werd Aphrodite zo verliefd op hem en dat vertelde
zij aan Persephone. Deze werd zelf ook verliefd op Adonis en zij
ontvoerde hem en wilde hem niet teruggeven.
Aphrodite deed haar beklag bij Zeus. Zo besloot Zeus dat Adonis een
gedeelte van het jaar in de Onderwereld moest wonen, het andere
gedeelte van het jaar bij Aphrodite op Olympos en de rest van het jaar
op zichzelf.
Adonis jaagde altijd op wilde zwijnen en een keer toen hij aan het
jagen was, werd hij gedood door een wild zwijn. Aphrodite werd hierdoor
zo verdrietig en ging opnieuw naar Zeus toe om hem te smeken Adonis
vrij te laten uit de Onderwereld, daar waar de doden woonden. En
opnieuw besloot Zeus dat Adonis de helft van het jaar in de Onderwereld
bij Persephone moest wonen en de andere helft bij Aphrodite.
Hoe Hephaistus en Ares hierop reageerden wordt vreemd genoeg niet
verteld. Maar ja, Zeus was de Oppergod, dus konden ze zich tegen het
besluit van Zeus toch niet verzetten.
Aphrodite is ook de moeder van Aeneas, een Trojaan die later een
dappere held in de Trojaanse oorlog zou worden en voor wie een grote
toekomst was weggelegd door Zeus.
Zeus besloot dat Aeneas grondlegger van het Romeinse rijk zou worden en
de stamvader zou worden van een roemrijk geslacht waartoe Julius Caesar
en de eerste Romeinse keizers zouden behoren.
Zeus of Eros (dit is niet helemaal duidelijk) zorgde ervoor dat
Aphrodite verliefd werd op Anchises en samen kregen ze Aeneas.
Aphrodite waarschuwde Anchises aan niemand te vertellen dat Aeneas hun
zoon was.
Maar Anchises kon zijn mond niet houden en werd daardoor gestraft door
Zeus met totale blindheid en verlamming. Uit het brandende Troje kon
hij ook alleen maar gered worden door zijn zoon Aeneas, die hem op zijn
rug Troje uitdroeg. Onderweg naar Italië stierf Anchises.
Omdat Anchises maar een sterveling was en daardoor gewoon ouder werd,
kon Aphrodite haar liefde voor hem niet langdurig bewaren want
stervelingen bezaten nu eenmaal niet de eeuwige jeugd die de goden wel
hadden.
Maar al bleef Aphrodite Anchises niet trouw, ze stond haar zoon Aeneas
zijn leven lang bij in de vele gevaren die hij moest doorstaan.
Het meeste schaamteloze moment voor Aphrodite was dat haar wettige
echtgenoot Hephaistus, die heus wel wist dat ze met Ares vreemdging,
haar en Ares in een gouden net ving en hun aan de Olympianen liet zien.
De meeste van hen schaamden zich voor Aphrodite en Ares of wilde niets
met hen te maken hebben. Maar Hermes bevrijdde Ares en Aphrodite uit
het gouden net en als dank ging Aphrodite met hem naar bed. Hieruit
werd een kind geboren: Hermaphroditus. Hermaphroditus had zowel het
vrouwelijke als het mannelijke geslacht.
EROS
Eros was de God van de liefde en schoonheidsverlangen. Hij werd vaak
afgebeeld als een kleine jongen met gouden vleugeltjes op zijn rug met
een pijl en boog in zijn handen. Hij had gouden pijlen met duivenveren.
Als hij een zo'n pijl afschoot op een mens of god dan ging diegene niet
dood, nee, die werd opslag verliefd. Of hij had pijlen van lood met
uilenveren. Als hij deze pijlen afschoot op een mens of god dan werd
diegene juist vervuld met haar, precies het tegenovergestelde dus. Zijn
andere namen zijn Cupido of in het Romeins, Amor.
Er zijn verschillende verhalen over wie zijn ouders waren. In de mythe
van de creatie is hij de zoon van Nyx (Nacht) en Erebus (Dood), geboren
uit liefde. In een andere mythe is hij weer de zoon va Aphrodite en
Ares.
De meeste tijd bracht Eros door met Aphrodite. Zij vond het niet leuk
dat Eros niet ouder werd en steeds op een klein kind bleef lijken. Zij
vroeg Themis (Godin van de Wijsheid) wat zij hieraan kon doen. Themis
vertelde Aphrodite dat Eros een broer nodig had want liefde had een
tegenhanger nodig. Want als je liefde (daar staat Eros voor) geeft,
moet het per slot van rekening ook teruggegeven (wederliefde) worden.
Zo werd Anteros geboren wat dus "wederliefde" betekent. Anteros strafte
ook de mensen die liefde kregen maar geen liefde teruggaven. En zo had
Eros een speelmaatje en daar groeide Eros van.
Eros heeft er voor gezorgd dat zijn moeder Aphrodite verliefd werd op
de sterveling Adonis. Met zijn verliefdheidspijlen schoot hij dikwijls
maar raak op stervelingen en goden. Maar eenmaal zou Eros zelf ervaren
wat hij anderen aandeed. De koning van een groot land had 3 hele mooie
dochters. De schoonheid van de jongste, Psyche, was zo mooi dat er in
het hele land over werd gesproken. Van heinde en ver kwamen mensen naar
hun paleis om een glimp op te vangen van het mooie prinsesje. Sommigen
vonden haar zelfs mooier dan de Aphrodite. De mensen aanbaden haar,
gaven bloemenoffers (en dat terwijl Aphrodites altaren verwaarloosd
werden.)
Voor het meisje zelf betekende die goddelijke verering helemaal geen
vreugde, want niemand vond haar meer een gewoon kind en geen een man
durfde haar om haar hand te vragen. Toen haar beide zusters getrouwd
waren, begon ze zich steeds meer eenzaam en ongelukkig te voelen.
Maar intussen was Aphrodite zo jaloers geworden op Psyche dat zij het
Orakel aan Psyches ouders liet bevelen om Psyche naar een eenzame
plaats in het gebergte te brengen en dan zouden de goden haar een
echtgenoot brengen. Tegelijkertijd gaf Aphrodite haar zoon Eros de
opdracht om Psyche verliefd te laten worden op de meest afzichtelijk
man die er op aarde rondliep.
Diep bedroefd gehoorzaamden de ouders van Psyche en deden wat hen werd
opgedragen door het Orakel. De bruiloftsstoet die Psyche naar het
gebergte begeleidde leek meer op een begrafenisstoet want iedereen was
zo treurig dat dit moest gebeuren. Maar Psyche wist dat Aphrodite het
Orakel had bevolen deze opdracht aan haar ouders te geven en ze
verwachtte het ergste.
Toen Psyche helemaal alleen achtergelaten werd in het gebergte kwam
Eros om zijn opdracht uit te voeren. Toen hij het beeldschone prinsesje
zag raakte hij zo in de war dat hij zichzelf verwondde met één van zijn
eigen pijlen. De liefdesgod Eros werd op slag verliefd op Psyche! Hij
liet haar door de westenwind dragen naar een vallei, in een paradijs
van bloemen en planten. Een grot werd haar woning en haar bed was
gemaakt van het zachtste mos die je maar kon bedenken. Nimfen kwamen
haar dagelijks verzorgen en ze werd vrienden met de dieren van het bos.
Hierdoor verdween de angst bij Psyche.
Als het nacht was, kwam Eros bij haar op bezoek en als Psyche het
ruisen van zijn vleugels hoorde, dan was het net alsof de hemel voor
haar opende. Psyche werd ook verliefd op Eros! Ze leefde in een roze
droom… elke nacht kwam Eros en vlijde zich tegen haar aan en elke
morgen voor het ochtendgloren verdween haar mysterieuze geliefde weer.
Psyche wist dat hij een god was en vroeg hem elke keer weer wie hij was
maar kreeg hierop geen antwoord. Ze mocht van Eros niet weten wie hij
was en ze mocht hem nooit zien. Een lange tijd was Psyche gelukkig maar
op een gegeven moment ging ze toch haar familie missen. Toen Eros op
een nacht kwam smeekte ze hem om haar zusters eens bij haar te brengen.
Dit vond Eros geen goed idee want dan zouden haar zusters zien dat
Psyche verliefd was geworden en haar allemaal vragen stellen hierover.
Ze zouden Psyche alleen maar nieuwsgieriger maken wat betreft Eros. En
ze wist dat als ze Eros ooit een keer zou zien, dan zou hij voor altijd
bij haar wegblijven.
Na veel aandringen van Psyche liet Eros zich toch door haar overhalen.
En zo kwam het dat de zusters van Psyche naar het gebergte kwamen om
haar te bezoeken. En wat Eros vreesde kwam ook uit. De zusters haalde
Psyche over om 's nachts een olielampje bij haar zijde te houden. Toen
haar zusters Psyche verlieten zette zij die avond een olielamp dicht
bij haar. Toen Eros weer kwam en na hun liefdesspel naast haar in slaap
viel, stak Psyche het olielampje aan en zag Eros! Zo schrok toen zo van
zijn goddelijke schoonheid dat het olielampje dat ze vasthield trilde,
zodat er een druppel gloeiende olie op Eros schouder viel. Met een gil
van pijn werd hij wakker en verliet Psyche.
Wanhopig zocht Psyche hem overal maar kon hem niet vinden totdat ze
uiteindelijk Aphrodite om hulp vroeg. Maar Aphrodite was de
ongehoorzaamheid van Eros niet vergeten en was Psyche helemaal niet
goed gezind. Dus gaf ze Psyche 3 onmogelijke opdrachten om uit te
voeren als boetedoening.
Maar op Eros' bevel hielpen de planten en dieren haar. Ze moest een
hoop zaden en graankorrels op soort uitzoeken. Dit deden de mieren voor
haar. Ze moest vlokken uit de gouden vacht van kwaadaardige schapen
halen. Maar het riet wees haar aan welke boomtakken de vlokken tegen de
avond waren blijven hangen, zodat zie die zonder gevaar kon pakken. Ze
moest water scheppen uit een waterval van de onderwereld rivier de Styx
die bewaakt werd door kwade demonen. De adelaar van Zeus zelf hielp
haar door het water in een kruikje op te vangen.
Aphrodite had door dat Psyche was geholpen want dit waren geen
opdrachten voor een sterveling. Ondertussen was Eros, die het Psyche
inmiddels al had vergeven voor wat ze had gedaan, naar Zeus gegaan en
hem gesmeekt om Aphrodite gunstig te stemmen tegenover Psyche.
Vertederd door het oprechte verdriet van de verliefde Eros gaf hij aan
Psyche de godennectar te drinken zodat zij onsterfelijk werd.
Zeus stelde Aphrodite gerust door haar te vertellen dat haar macht
onaantastbaar was en zij legde zich erbij neer. Psyche verkeerde zich
voortaan onder de goden.
PALLAS ATHENA
Athene was de Godin van de Wijsheid en Krijgsbeleid, Ze beschermde
wetenschap, kunstvaardigheid en ambachten. Athenes boom is de olijfboom
welke ze heeft geschapen. Haar vogel is de uil. Athene in het Romeins
is Minerva.
Athene werd geboren nog voordat Zeus en Hera getrouwd waren. De
aantrekkelijkste (knapste) onder de goddelijke wezens die het heelal
bevolkten vond Zeus toen de verstandige Metis die hem vaak goede raad
gaf. Zeus wilde graag met haar trouwen maar Metis ontsnapte hem steeds
in andere gedaante, totdat ze uiteindelijk opgaf en Zeus' geliefde
werd.
Ze was al zwanger toen Moeder Aarde (Gaia) aan Zeus voorspelde dat
Metis eerst een meisje zou baren maar wanneer ze weer zwanger werd een
zon zou worden geboren die Zeus zijn troon zou ontnemen. Zeus,
geschrokken van de voorspelling at Metis toen op.
Niet lang daarna kreeg Zeus verschrikkelijke hoofdpijn. Hij stuurde
Hermes naar Hephaistus die de schedel van Zeus openbrak en Athene
verscheen toen uit het hoofd van Zeus, volledig uitgerust met helm,
speer en schild. Zij was de enige god die Zeus vertrouwde met zijn
bliksemschichten. Zij was al net zo wijs als haar moeder Metis en de
intelligentste van alle goden.
Athene was één van de drie maagdelijke godinnen (Hestia en Artemis
waren ook maagdelijke godinnen) want zij werd nooit verliefd en kreeg
nooit kinderen.
Toen Hephaistus haar eens probeerde te verkrachten, kwam zijn zaad neer
op haar dij. Athene veegde het zaad van haar dij en het zaad kwam neer
op Moeder Aarde en daaruit kwam een kind, een halfslang, half manachtig
wezen, Erichthonius genaamd welke werd grootgebracht door Athene.
Ondanks dat ze een volledige wapenuitrusting droeg, was Athene helmaal
niet oorlogszuchtig. Oorlogsverdragen boeiden haar meer maar als het
erop aan kwam om de stervelingen te helpen dan kon ze fel uithalen en
zwaaide ze met de aigis (een met slangen-om-kronkelde geitenvel) en
zaaide paniek in het vijandelijke kamp.
Men vertelde dat ze allerlei dingen uitvond om het leven van de mensen
te verlichten: de ploeg, de paardentoom, de wagen en het schip. Athene
bedacht ook het idee van het houten paard van Troje.
Zij was ook de eerste die de mensen leerde rekenen. Aan sommige vrouwen
op aarde leerde Pallas Athena de weefkunst die dan door hen weer aan
andere moest worden doorgegeven. Eén van haar leerlingen was Arachne,
de dochter van een wolverver in Miletos. Arachne maakte zulk prachtig
weefwerk dat ze er om beroemd was. Maar door al die bewondering steeg
het Arachne naar haar hoofd (ging ze opscheppen) en ze ontkende dat ze
dan maar ook iets van Athene had geleerd. Dat vond Athene natuurlijk
niet fijn.
Daarom vermomde Athene zich als een oude vrouw en ging naar Arachne die
weer aan het opscheppen was in het bijzijn van andere vrouwen en
nimfen. Arachne beweerde veel beter te kunnen weven dat Athene waarop
de oude vrouw haar vertelde dat niemand beter kon weven dan Athene.
Woedend liet Arachne de oude vrouw weten dat Athene haar uitdaging dan
maar eens moest aannemen. Hierop veranderde het oude vrouwtje in Athene
en zei: "Hier ben ik!" Arachne zei: "Laten we dan maar meteen
beginnen!" En zo kwam het aan op een weefwedstrijd tussen hen.
Toen Athene het weefstuk van Arachne zag, moest ze toegeven dat het
mooier was dan de hare en werd daardoor zo jaloers dat ze Arachnes
weefstuk, waar ze heel erg haar best op had gedaan, kapotmaakte.
Arachne was hierdoor zo verdrietig dat zij zichzelf ophing met een
wollen koord. Athene kreeg hierna toch weer spijt en medelijden met
Arachne en veranderde haar in een spin, gedoemd om eeuwig draden te
spinnen en webben te weven.
Athene had vele lievelingen onder de stervelingen waaronder:
Perseus, Jason en de Argonauten, Odysseus, Heracles en Bellerophon.
Zij was aanwezig tijdens de Trojaanse oorlog aan de zijde van de
Grieken natuurlijk. Ze maakte Ajax gek toen hij Odysseus, Menelaus en
Agamemnon wilde vermoorden en ze hielp Odysseus op weg tijdens zijn
10-jarige reis naar huis.
ARES
Ares was de God van de Oorlog en conflicten. De vogel van Ares was de
gier. Ares heet in het Romeins Mars en de god Mars was zeer geliefd bij
de Romeinen want de Romeinen waren een oorloglustig volk.
De ouders van Ares waren Zeus en Hera. Beiden verafschuwden ze hun zoon
Ares om wat hij allemaal deed. Trouwens, de meeste goden vonden Ares
maar een vervelende god. In sommige mythen staat dat Ares (de enige
zoon van Hera) en zijn tweelingzuster Eris (Godin van de Tweedracht en
Strijd) ter wereld kwamen toen Hera een bepaalde soort bloem aanraakte.
Hoe de Oude Grieken een bloem konden verwarren met een wraaklustige
oorlogsgod is velen nog een raadsel.
Ares is nooit getrouwd geweest, maar had wel drie kinderen met
Aphrodite. Ares werd vaak samen gezien met zijn tweelingzuster, Eris,
en met zijn tweelingzonen, Phobus (Paniek) en Deimus (Angst). Hades was
ook zijn bondgenoot omdat hij er voor zorgde dat Ares veel verloren
zielen kreeg om zijn oorlogen te voeren. In de meest bloederige
oorlogen werd de god Ares aangeroepen.
ERIS
Eris is de Godin van Tweedacht en Strijd. Zij is de dochter van Zeus en
Hera maar net zoals Ares (haar tweelingbroer) werd wel eens verteld dat
zij alleen een dochter van Hera was. Doordat Hera een bloem aanraakte
werden zij en Ares geboren.
Eris vond het leuk om geruchten te verspreiden die onenigheid
voortbracht. De meeste onrust bracht zij als zij voor een bepaald
evenement niet was uitgenodigd. Zij zorgde er onder andere voor dat de
Trojaanse oorlog begon omdat ze niet was uitgenodigd op het huwelijk
van Thetis en Peleus. Eris en Ares kregen de Centauren zo dronken dat
ze ruzie begonnen te maken alleen maar omdat Eris en Ares niet
uitgenodigd waren op het huwelijk van Peirithous en Hippodameia. Men
zegt dat ze een zoon had die Strijd heette.
APOLLO
Apollo was de Zonnegod of ook wel God van de Beschaving en Orde, God
van Muziek, God van Poëzie, God van de Wetenschap, God van het Licht,
God van de Waarheid en de Genezing.
Kortom: Apollo was voor de Oude Grieken de meest belangrijke Griekse
god dan alle goden. De dolfijn was zijn dier en zijn vogel was de kraai
en waren heilig voor hem met nog vele andere dieren. Zijn boom is de
laurier.
Apollo is de zoon van Zeus en Leto (dochter van de Titanen Coeus en
Phoebe). Hij werd geboren op het eiland Delos met behulp van zijn negen
dagen oudere zuster Artemis, Godin van de Maan en de Jacht, die zijn
tweelingzuster was.
Apollo was nooit getrouwd maar had vele minnaressen en had vele
kinderen bij hen. Aphissus van Dryope, Philamemon van Chione,
Corybantes van Thalia, Mospus van Manto, Miletus van Aria, Aristaeus
van Cyrene, Asclepius van Cronis en Linus van Psamanthe.
Apollo was ook de eerste god die verliefd werd op zijn eigen sekse, een
mooie jonge Spartaanse prins die Hyacinthus heette. Hyacinthus werd
gedood door Zephyrus (de Westen Wind), die ook verliefd op hem was.
Apollo en zijn zuster Artemis waren erg beschermend voor hun moeder Leto en verdedigden haar vaak.
Toen een vrouw genaamd Niobe aan het opscheppen was over het feit dat
ze meer kinderen had dan Leto, vermoorden Apollo en Artemis bijna al
haar kinderen op 2 kinderen na.
Toen Tityus hun moeder bijna verkrachtte, hebben Apollo en Artemis hem ook gedood.
Apollo was ook een genezer. Hij leerde de mensen medicijnen te
gebruiken en vaak genas hij de zieken. Maar diegene die in de steden
woonde die Apollo haatte, daar zond hij allerlei plagen naartoe.
Apollo was ook de God van de Waarheid en Voorspelling. Van
onrechtvaardigheid wilde hij niets weten. Zijn Orakel in Delphi was een
plaats waar mensen naar toegingen om raad te vragen. Zijn woorden
werden vertaald door een priesteres die op laurierbladen kauwde,
zittend op een drievoet, boven een rotsspleet. De aarddampen die uit de
rotsspleet opstegen, ademende ze daarbij in. De priesteres raakte dan
in een trance en brabbelde dingen die dan weer vertaald werden door
priesters.
ARTHEMIS
Artemis was de Godin van de Maan en de Jacht, de Beschermvrouwe van de
Jeugd. Alle wilde dieren, met name het hert, waren heilig voor haar.
Artemis boom is de cipres. Ze bezat een zilveren boog en pijlen, die
Hephaistus voor haar had gemaakt, waarmee ze nooit miste als ze schoot.
Ook was zijn de beschermelinge van vrouwen, verdedigde ze in het kwaad
en stond hun bij in de uren van hun bevalling. Ook beschermde zij alle
kleine kinderen totdat ze groot werden.
Zij werd voornamelijk vereerd door de jonge Spartanen die in haar
lichamelijke hardheid (zij was zeer sportief en gehard door haar leven
in de vrije natuur). Bij het feest van hun volwassenheid werden de
jonge Spartanen bij haar altaar tot bloedens toe gegeseld (met een
zweep of stok geslagen). De jongens stelden er zoveel eer in dat ze de
geselingen zo lang mogelijk probeerden te verdragen! Haar Romeinse naam
is Diana.
Artemis is de dochter van Zeus en Leto en is de tweelingzuster van
Apollo. Zij, net zoals Apollo, werd geboren op Delos. Artemis is een
van de maagdelijke godinnen en had nooit een minnaar dus had ook geen
kinderen en was zeer kuis. Deze maagdelijkheid vereiste ze ook van haar
metgezellen. Artemis vertoefde zich vaak onder de Nimfen.
In een mythe wordt beschreven dat één van die Nimfen, Callisto, door
Zeus verleid werd en hem een kind schonk. Toen veranderde Artemis haar
in een berin en zond haar jachthonden op haar af. Callisto werd gered
door Zeus. Hij plaatste haar aan de hemel als sterrenbeeld: de Grote
Beer en hun zoon werd later, na vele lotgevallen aan de hemel geplaatst
als de Kleine Beer.
In een andere mythe zag Aktaion Artemis naakt baden. In haar woede
veranderde ze hem in een hert en joeg toen zijn eigen honden op hem af
die hem toen verscheurden.
In weer een andere mythe doodde ze bijna alle kinderen van Niobe, op 2 na, samen met haar broer Apollo.
DIONYSUS
Dionysus is de God van Wijn, Plezier en Dans. Zijn naam betekent
eigenlijk "twee keer geboren" of "kind van de dubbele deur". Vele
steden vierden in zijn naam hun uitbundige feesten, waarbij veel
gedronken, gedanst en gevreeën werd. De Romeinse naam van Dionysus is
Bachhus.
Dionysus is de zoon van Zeus en Semele (een kleindochter van
Aphrodite). Maar er bestaat een mythe waarin Persephone zijn moeder
was. Toen Hera erachter kwam dat Zeus een liefdesaffaire had met Semele
en Hera wist dat zij het kind van Zeus droeg, haalde ze Semele over om
Zeus te vragen in zijn ware gedaante te verschijnen. Bij het aanzien
van Zeus' ware gedaante verbrandde Semele onmiddellijk en baarde zij
haar ongeboren kind. Hierop naaide Hermes het kind, Dionysus dus, in de
dij van Zeus, om het daar te laten volgroeien.
3 maanden later kwam Dionysus ter wereld. Ondanks dat Dionysus
eigenlijk een halfgod is (Semele was een sterveling), werd Dionysus
toch een god omdat hij 3 maanden in de dij van Zeus had gezeten en dus
zo de goddelijke kracht had. In het begin werd Dionysus door de zuster
van Semele, genaamd Ino, opgevoed.
Toen Hera erachter kwam heeft ze Ino en haar gezin ten gronde gericht
en liet Zeus de kleine Dionysus door Hermes naar de bergnimfen brengen.
De nimfen verzorgden hem en leerden hem de geheimen van de natuur. Toen
hij volwassen werd, plantte Dionysus zijn eerste wijnstok en bedwelmde
hij zichzelf en de nimfen met het vocht dat uit de vruchten werd
geperst (Wijn). Ook leerde hij de mensen de wijnstokken te planten die
verzot werden op de drank.
© Piet/er Bult (vertaeling)