Kuddedier
Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home
Kuddedier
Op een wat waeterige dag, kwa'k tot een filosofische gedachte in een rekenkundig medel.
Ik docht, een meenske is vaeks ok mar een mal kuddedier. Ik stelde mi'j
een klofte meensken van zoe'n 100 man (m/v) veur (in een rontien) en
vreug mi'j of, wie de richting van zoe'n groep bepaolt bi'j et in
beweging kommen (of holen) van zoe'n groep. D'r lopt (theoretisch) mar
iene precies in et midden. Zoe'n 35 man (m/v) zullen rondomme an de
buterkaante lopen en de rest, een 64 man (m/v) lopt d'r argens
tussenin. Bepaolt die iene middelste man (m/v) de richting? Dat liekt
mi'j niet, want die het gien ruumte om ok mar een stap te verzetten as
een aander gien ruumte geft, krek as die aandere 64 man (m/v) die
binnen de groep lopt. Iene van de buterste(n) zal de richting veur de
groep bepaolen (moeten).
Wat veur volk is et eins dat precies in et midden lopen wil, an de
buterkaante of misschien et liefst daor argens tussenin? De middelste
man (m/v) lopt et meerst bescharmd veur een anval van butenof en de
alder butersten bin et meerst kwetsber. De butersten, mar dan ok nog
die in richting veurop lopen hebben grootkaans op et lekkerste van wat
ze tegenkommen mar lopen ok de grootste kaans om in een moeras terechte
te kommen. De aachterste zal nooit groot en stark wodden omreden hi'j
(m/v) et altied doen moet mit datgene wat de aanderen liggen laoten.
Hi'j (m/v) zal alderdeegst over et ofval van de groep veur him (m/v)
henne knoffelen moeten. Die (in richting) an de ziedkaante lopen, lopen
beheurlik (mar niet toch ok niet hielendal) bescharmd, kun de richting
bepaolen laoten deur een aander mar hebben ok de meugelikhied om dat
zels uut te maeken en kunnen ok nog wel es wat lekkers tegenkommen. Om
de richting an te geven moeten ze (m/v) daor liekewel beheurlik muuite
veur doen. Kotomme, die niet an de buterkaante lopen, hebben de minste
en die an de ziedkaante hebben de meerste meugelikheden.
Bi'j de meerste diersoorten zal de baos in 't midden lopen. Daor vint
hi'j (m/v) et meerste bescharming en zal de lekkere dingen (vaeks deur
geweld) ofdwingen. Die veurop lopen meugen (lees: moeten) zullen et pad
slicht maeken veur de (heur) baos. De rest is vaeks mar klotiesvolk
(m/v) en wodden et meerste bruukt veur de sier. Iene die an de
ziedkaante (l/r) lopt kan nog wel es wat roepen, zo van: "ik zie, ik
zie, wat jim (m/v) niet zien en et liekt lekker." In zoe'n geval bin
d'r twie meugelikheden. Hi'j (m/v) wodt niet geleufd of domweg negeerd
of de hiele klofte gaot opiens aachter him (m/v) an. As hi'j (m/v) niet
geleufd wodt of hi'j (m/v) wodt negeerd dan heurt hi'j (m/v) bliekber
gewoon bi'j et klotiesvolk. As hi'j (m/v) deur de klofte wel volgd wodt
dan lopt hi'j (m/v) opiens veurop en mag (lees: moet) et pad slichten
veur de baos die nog de hieltied precies in 't midden lopt. Dat kan
hi'j (m/v) dan doen of hi'j (m/v) dot et niet. As hi'j (m/v) et wel dot
dan... en as hi'j (m/v) et niet dot dan...
Ik weet et veur mi'jzels al mar waor zollen jow et liefste lopen willen in zoe'n klofte meensken?
© Piet/er Bult