Op-mae-ken en of-bre-ken

Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home


Op-mae-ken en of-bre-ken

Op-mae-ken, een of-breek-wed-stried in plaets van een dik-tee...
We moe'n in plaets van een Stel-ling-warfs dik-tee nog mar es een of-breek-wed-stried ho-len. De kom-pu-ter bödt een prot-te veur-diel aj' zo mit tekst an et om-me-grie-men bin-nen as wi'j de laes-te jao-ren daon heb-ben. Al-liend, et is niet al-liend mar veur-diel.

Al-les waj' doen wodt bi'j slot van zae-ke deur et ding ver-aan-derd in een hie-le rie-gel cie-fers en ge-tal-len. Dat gaot ok zo mit bi'j-glieks de let-ters. Ie-de-re let-ter wodt be-weerd as een cie-fer. Jam-mer-ge-noeg niet ge-woon in volg-od-der van et al-fa-bet mar mit een hie-le ei-gen-wie-ze ko-de, die ascii-ko-de nuumd wodt.

Ie-ne van de muui-lik-ste per-ble-men mit tekst is bi'j-glieks et of-bre-ken van woor-den an et aen-de van een rie-gel. Een prot-te woor-den gaot ge-woon-lik as een soor-te van au-to-ma-tis-me wel goed, zo-as lo-pen, zin-gen, schrie-ven of glae-zen, mar d'r bin ok een prot-te woor-den daor het lie-ke-wel de kom-pu-ter mar ok oons ei-gen has-ses wel es wat meer muui-te mit, en ei-gen-nae-men is al hie-le-mao-le een 'crime'. Is et now Pie-ter of Piet-er, Chri-stus, Chris-tus of toch Christ-us?

Of-bre-ken waor dan mar ie-ne let-ter van o-ver-blift an et aen-de of an et be-gin van dat woord is veur de o-gen vaeks een of-gries. Bi'j woor-den mit ak-sen-ten wodt et zo meu-ge-lik nog las-ti-ger. Kuj' waj'm (wat jul-lie) eins wel of-bre-ken, wi'j' (wil je) of bi'j'm (zijn jul-lie)? Woor-den as lao'we (la-ten we), krie'we (krij-gen we) en ge-loo'we (ge-lo-ven we) kom-men in de Biebel ok nog al gauw es an de od-der. En aj' daen-ken dat et kan, hoe dan? Aj' zok-ke lan-ge woor-den as ge-loo'we niet of-bre-ken (kun-nen) dan hool ie in de smal-le ke-lom-men zo de Bie-bel in-dield is al gauw gro-te gae-ten o-ver, wat ok weer gien ge-zicht is.

Dan bin d'r ok nog woor-den die ver-aan-de-ren aj' ze of-breken. Bi'j et of-bre-ken nao bi'j-glieks een let-ter mit een tre-ma in een woord dan ver-vaalt dat trema-teken: Is-rë-liet, Is-ra-e-liet. Een woord as be-ëer-di-ging (het be-gra-ven, be-graf-fe-nis) is dan veur de ge-wo-ne man haost niet te doen. Et 'ver-tael-me-sie-ne-gien' het hier dan ok de groot-ste muui-te mit. Daor schaemt hi'j him trou-wens niet zo bot veur want de hie-le gro-te jon-ges liek-as bi'j-glieks Mi-cro-soft mit zien per-gram-me Word bakt d'r - in een aan-de-re tael as et En-gels - vaeks ok niks van.

Of heb-ben jow niet zoe’n muui-te mit et of-bre-ken? Waacht dan mar es of. Aw-we et dom-miet e-ven an tied heb-ben en oon-ze kon-ku-le-ga's van de sSr oons et grös now niet gauw weer e-ven veur de voe-ten weg-mi'j-en, zuw-we in dit blad es een mooi-e rie-gel van die muui-lik of te bre-ken woor-den dae-le-zet-ten en daor dan een wed-stried van mae-ken. Mar eerst de laes-te pun-ties mar e-ven op dis-se 'i' zet-ten veur-wat et of-bre-ken van de bie-bel-tekst in van die kot-te ke-lom-men an-be-langt.

Bie-bel-ver-tae-len, be-gin-ne d'r mar niet an...


© Piet/er Bult