Taeltellings
Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home
Taeltellings
Op iene van mien trektochten deur et oolde Saksenlaandschop he'k mi'j
veural ok es doende hullen mit et toetsen van theoretische taeltellings
an et praktische gebruuk van alledag. Veur de veurstaanders en
belanghebbers van et bruken van oonze prachtige oolde Stellingwarfse
tael he'k niet vule aanders as een kotte en minne bosschop: et is over,
et is veurbi'j.
In noord-Duutslaand moe'n neffens de laeste taeltellings
nog wel zoe’n twintigmiljoen (!) Nedersaksische platpraoters wezen. In
de daegelikse praktiek van roem veertien daegen ommezwalken tussen
Bremen en Hamburg en mit de naodrok op et kris-kras zuken naor
gebrukers van et platt-Duuts kwa'k nog gien vuuftig tegen! De grootste
helte mos ik ok nog es tot de wat ooldere meensken of tot de waore
taelfreaks rekenen, die veural in de biebeltheken te vienen weren.
Om mar mit mien konklusie uut aende te zetten: et het gien zin om an
dit fenomeen nog tied en geld te besteden mit et doel om oonze oolde
tael nog in leven te holen. Dat wil niet zeggen dat et veur pattie nog
lange en alderdeegst een weerdevolle vri'jetiedsbestedinge wezen kan.
Dit wel wat onwetenschoppelik mar toch ok niet hielemaole onbelangriek
onderzuuk he'k uutvoerd op iene van mien vekaansiereizen in augustus
2010. In roem veertien daegen tied he'k tussen Bremen en Hamburg op
alderhaande menieren krapan duzend meensken anspreuken om uut te vienen
in wat maote die et Nedersaksisch (nog) bruukten. Mien Dom-Dom he'k
onder de stoel legd en meer as honderd keer he'k in mien beste
Nedersaksisch de weg vraogd. Niet iene uutzunderd, gavven ze in eerste
instaansie allemaole bescheid in et standerd Hoog-Duuts. Op mien
andringen da'k dat niet verston en da'k eins alliend in et Platt
kommuniseren kon, wodde ik alle keren mal ankeken al kwa'k van een
aandere planeet. Een peer - haost allemaole oolderen - deden liekwels
heur best en kwawwe d'r - vaeks mit een mingelmoesien van Hoog en Platt
- wel uut.
Mien onderzuuk he'k zomar op 'e straote uutvoerd mar ok in kroegies, op
'e mark, op 'e camping, in de biebeltheek, in winkels en gao zo mar
deur. Bi'j de Upstalsboom in
Aurck (Aurich) ston wel een man of dattig. Op mien vraoge a'k hier wel
Platt of alderdeegst Fries praoten moch kree'k meerst wat lacherig volk
om mi'j henne staon waor een peer van wel wat woorden in 't Platt of
wat dat op Fries leek zeggen konnen, mar et bleef vaeks bi'j wat losse
woorties.
Aj' om wat subsidie verlegen zitten dan zeg ie vaeks dat et twie veur
twaelf is mar ik verzeker je dat et al roem over twaelven is…
© Piet/er Bult