Now, beste meensken, aj' een ploempien
geven dan geef ie eins - figuurlik zegd - een bloeme, of omreden we
in et Stellingwarfs vaeks alles verkleinen, een bloempien. Ie
geven je vrouw dan ok eins een bloeme aj't goed mit heur veur hebben.
Zunig as Stellingwarvers deur mekeer binnen, gao'we niet naor de
winkel en haelen een pracht van een grote bos bloemen veur de vrouw. Nee,
we geven heur in plak van een bloeme wel een ploempien. Dat
kost aorig minder en warkt lieke goed. Trouwens, eins moe'k zeggen:
een ploeme, een 'pluimpje' of een 'pluim' in et Nederlaans. Dit
'pluimpje' moej' niet te verwarren mit et 'pluimpje' daj' wel
tegenkommen bi'j een luchtbuks, bi'jglieks. Oonze woordeboekemaeker Henk moet niks van geweren
en aander militaristisch gedoe hebben en dát ploempien uut de luchtbuks is dan ok
mar niet in et Woordeboek opneumen. Wel de ploeme as versiering, de
ploeme an et onderaende van bi'jglieks de stat van een koe, de ploeme
as geslachtdeel (hi, hi) van een vrouwelik varken en bi'j slot
van zaeke de ploeme as kompelment. Trouwens dat Woordeboek, et
Stellingwarfs Woordeboek, daor kom ik doukies nog even op weeromme.
Oons woord 'ploeme' - in et
Stellingwarfs zeggen we ok wel 'plume' of 'pluum' - komt dan ok van
'bloeme'. Et betekent eins etzelde. Ploeme en bloeme, dus. Een
peer aandere oold Nedersaksische woorden veur ploeme bin bi'jglieks:
pluomo, bluome, blômi mar ok wel blosma. Daenk bi'j dat blosma mar
es an et Engelse 'blossom', zo wi'j dat hier ok wel kennen mar
dan schreven as blossem, mit een 'e', dus. Lichtkaans komt dat
'blôma' van 'blôsma', of van et Latiense 'flos' of 'flosis'. Awwe
et in de Stellingwarven hebben over 'allemaole bloemen, allemaole
ploemen', dan bedoelen we eins, et is ien en al 'geur en
fleur' of ok wel 'pracht en praol'.
Jim kennen allemaole wel de veurzitter
van de Perti'j van et Arbeidersvolk, Lili Ploumen. Taelkundig zien is
zi'j
naoste femilie van Henk en Sietske Bloemhoff, bedoel ik dan. Zi'j
hebben alledrieje - nog altied taelkundig zien - dezelde komof, ok wel
ofkomst in et Stellingwarfs. Ploumen of Bloemhof(f), ploeme~ of
bloemetuun.