Spulen

Weeromme naor Etymologie
Weeromme naor Stellingwarfs
Home


Spulen

spulen z. spoelen
spuling z. spoeling

Aj' dit zo in oons prachtige Woordeboek staon zien dan kuj' haost niet aanders as daenken dat 'spulen' verkeerd is aj' wat mit waeter begriemen bedoelen. Et moet neffens oons Woordeboek bliekber 'spoelen' wezen…

Et licht allemaole vaeks niet zo makkelik as et seins wel liekt mar toch daenk ik dat oonze woordeboekemaeker hier mis is...

Hier liggen neffens mi'j de perblemen van overleveren, et mit de mond overbrengen en et overleveren deur schrift as misdaenken an ten grondslag, deur de oold-Germaanse oervormen 'spulen' (spuolen) en 'spülen' (meer west-Germaans, bi'jglieks in:

'spülwaeter' Et eerste Germaanse 'spulen' gaot over 'een draod op een klossien wienen' (Ned.: op een spoel spoelen). Et 'spülen' het een vule starker/scharper u-geluud en dat betekent 'et mit waeter behemmelen'. De gewone Germaanse 'u' wodt bi'j oons in et Stellingwarfs meerstal as 'oe' bruukt, wiels de scharpe 'ü' tot oonze gewone 'u' verwodden is.

Wat om een spoele wienen wodt dan in et Stellingwarfs 'spoelen', vanwegens de Germaanse 'u' en et mit waeter hemmelmaeken komt van de scharpe 'ü' en moet in et Stellingwarfs as oonze gewone 'u' zien wodden; 'spulen', dan ok.

'Spuler': vertibulator, verticulator.
'Spüler'
: mas et femina lavans, purgans, ad fontem nitidans.

We kommen ditzelde verschiensel wel vaeker tegen zoas bi'jglieks in:

'bürger' (vadem esse) mar ok in et overbekende Duutse
'burger'
(condere)
'du'
(uutspr.: doe)
'tun'
(doen)

gut’ (goed)
fusz’ (voete)
kutsch’ (koetse)


© Piet/er Bult