Van gust naor geest

Weeromme naor Etymologie
Weeromme naor Stellingwarfs
Home


Van gust naor geest

Gust in et SW:   1. niet bevrucht, niet drachtig, niet melkgevend
                          2. leeg, mien glas staot gust
                         3. zonder vrucht/pit, een guste neute

Geest in et SW: 1. van lichem en geest 
                          2. ziel 
                          3. daenkvermogen
                          4. wat iene daenkt
                          5. kerakter
                          6. de geest van God
                          7. meniere van bekieken
                          8. niet stoffelike persoon
                          9. iene mit een groot daenkvermogen
                        10. stofnaeme van vlochtige stof
                       11. sfeer, de geest is bedurven

Niks over gust as aarme, hoge zaandgrond. En dat zol toch slim veur de haand liggen, zoj' zeggen.

Gust komt van oorsprong uut et Latien van Italië en betekent dan: smaek. Mar et gust wao'we hier eins op doelen komt liekwels van et oold-Germaans Güst: niet melkgevend, onvruchtber, in principe van rundvee. Om een koe vet te mesten wodde die ok wel moedwillig gust zet. Et gust wodde ok wel bi'j kiepen bruukt: guste kiepen leggen wel eier mar daor zol gienertied een ni'je kiepe uut bruded wodden kunnen. Et ei (of de kiepe?) was dan gust. Een trouwd stel zonder kiender hiette: güste kindelbiere.

Mar dit gust wodde ok zegd van aarme (zaand)grond waor gien opbrengst van of kwam. Guste grond was vaeks een hoge gelegen zaandrogge waor eins niks op gruuien of bluuien wol. Vandaege-de-dag zowwe zoe'n stok laand een braokakker nummen kunnen.

Disse betekenisse van gust kowwe in et Fries van vandaege nog wel tegen in et woord geest (ok wel: gaast, of geestgrond: geastgrûn, lytse geast: klein zaandkaampien; grutte geast: een hiele lappe zaandgrond waor niks mit daon wodde, braok lag; daenk ok an et hoge en zaanderige Gaasterlaand. In et Friese woordeboek wodt dat gust en geest trouwens ok niet drekt mittenneer in verbaand brocht (?).

Now is in de Stellingwarven de meerste geestgrond, of guste grond wel wat beterd mit (keunst)dong en zo mar et blift nog de hieltied aarme grond in vergeliek mit de rieke kleigrond in et noorden van oonze perveensie.

Toch vremd dat dat gust (en geest) in et Stellingwarfs Woordeboek niet mit oonze aarme zaandgrond in verbaand brocht wodt…

© Piet/er Bult