Vesite of besite

Weeromme naor Etymologie
Weeromme naor Stellingwarfs
Home


Vesite of besite

Bi’j ‘besite’ staot in oons prachtige Woordeboek dudelik, zie: vesite…

Dat ‘besite’ hierboven vul oons dan ok drekt op. Dit is toch veur de volle honderd percent zo Fries as et mar Fries wezen kan, donkt oons. Iene in de Stellingwarven zal dat lichtkaans gewoon (as grappien?) an de woordeboekemaeker opgeven hebben en mit die zien halffriese aachtergrond zal die dat vot veur waor anneumen hebben mar ‘besite’ is grif gien Stellingwarfs…

Oons woord ‘vesite’ is een lienwoord en komt uut et Fraans. Et wodde in de middeliewen deur de Fraanse aodel bruukt as ‘bezoek aan het hof’, een hoffelikhiedsbezuuk en o.e. rond 1750 wodt dit gebruuk beschreven (allg. haush. lex. (1749) 3, 603; s. zeitschr. f. d. wf. 8, 99).
‘Vesite maeken’, ‘in de vesite gaon’ of een ‘tegenvesite geven’ (Fr.: rendre visite) was doe gebrukelik in plak van wawwe now gebruken as ‘op vesite gaon’ of ‘vesite kriegen’.

Ok wodt et al sund diezelde tied bruukt veur de dokter die zien rontien dot, bi’j de zieken langes gaot. Dan wodde et ok wel bruukt as ‘dameskefé’, een bi’jienkomst van (hoge-plaetste) vrouwluden waor ok vaeke over politiek praot wodde. En et wodde ok wel bruukt veur een ‘militair petroon’.

Iene van de mooisten die 'k tegenkwam was et woord ‘visite’ as een klied (een soort omslagdoek) veur vrouwluden. In Zwitserlaand numen ze dat een ‘idiot’..! Dan kuj’ zels wel bedaenken hoej’ d’r bi’j lopen, in zoe’n omslagdoek.

En dan kuj’ ok wel bedaenken wat bedoeld wodt mit: zi’j het de visite (menses). Wi’j zeggen wel: zi’j het Tante Betje, ze het de boel, de rommel, de rotzooi, de stongen(?), de stonden, de maondstonden of de zaekeni’je.
Zi’j het de rommel: dan het ze een deusien mit rommel, en dat is dan een rommeldeusien, daoj’ rommel in doen of wat in omme rommelen kunnen…

Et ‘vesitekaortien’ en de ‘kaemer veur de vesite’ kommen vanzels ok allemaole van dit van oorsprong Fraanse woord: visite. En dat ‘besite’ moe’we mar mooi an en van de Friezen laoten…


© Piet/er Bult