De grauwe mere

Weeromme naor Verhaelen
Weeromme naor Stellingwarfs
Home


De grauwe mere

Een oold spreekwoord dat mar bi'j een peer meensken bekend is, is dat van de grauwe mere. Veural de betekenisse, 'de vrouw is thuus de baos', kan hier en daor nog wel wat uutleg bruken. Et verhael gaot…

D'r was es een jongkerel die verliefd wodde op een hiel mooi maegien. Now gebeurt dat wel vaeker vanzels. En zoas et destieds de gewoonte was, vreug hi'j de heit van et mooie maegien toestemming om heur haand. De heit van et maegien gaf zien goedvienen en betaelde d'r ok nog een flink bedrag as bruidsschat op toe. Et jonge stellegien trouwde mar dat trouwde leven bleek de jongkerel aachterof slim tegen te valen. Zien vrouw, die nog mar even leden een mooi jong maegien was, bleek een slim baozig meenske te wezen mit as gevolg dat de jongkerel thuus niks meer te zeggen hadde.

In ‘n goed gesprek mit zien schoonheit vreug hi'j of de hiele trouweri'je eins niet weeromme dri'jd wodden kon. De heit van et maegien zol dan et maegien en de hiele bruidschat mit rente weeromme kriegen en ze zollen d'r naotied nooit weer over praoten. Zien schoonheit zee doe, dat et hiel alledaegs is dat de vrouw thuus de baos is en dat dit bi'j him thuus en veerder ok overal, niet aanders was. Om te bewiezen dat dit in elke aandere huusholing ok zo was, dee hi'j een veurstel en zee tegen de jongkerel: "Ie kriegen van mi'j vuuf peerden, vier zwatten en iene grauwe mere. Daorbi'j geef ik je ok nog een flinke körf mit eier, 500 eier om percies te wezen. Ie meugen gaon waoj' mar willen om een enquête onder et volk te holen. Aj' argens een huusholing vienen waor de man et veur 't zeggen het dan maj' die een peerd van mi'j geven. Koj' in een gezin waor de vrouw de baos is dan geef ie heur ien ei. Aj' de peerden eerder kwiet binnen as de eier dan praoten wi'j now of dat ik mien dochter weeromme neme en dat ie de bruidschat holen meugen."
"Jow bin wel slim overtuugd dat de vrouw in alle huusholings de baos is," zee de jongkerel, "mar vuuf peerden tegen 500 eier? Dat moet mi'j lokken! Zo niet, dan leg ik mi'j daele bi'j mien lot en blief ik bi'j jow dochter."

Zo zegd, zo daon. In een goeie bujje begint de jongkerel an zien opdracht. Tot zien veralteraosie verdwienen de eier as sni'j veur de Evert en begint hi'j et toch al haost een betien benauwd te kriegen. Tot hi'j opiens bi'j een gezinnegien anklopt waor liekegoed de man as de vrouw tegen him zegt dat de man bi'j heur in huus de baos is. Wow, aendelik! Et gaot mi'j altemet toch nog lokken, daenkt de jongkerel. As daank meugen ze een peerd uutkiezen. De man kiest hiel overtuugt veur een zwat ruun. De vrouw mingt heur ok in de keuze en zegt dat zi'j toch liever de grauwe mere hebben wil.

(...)

Versleugen gaot de jongkerel weer op huus an mit 'n lege eierkörf en vier zwatte peerden. En as hi'j zien schoonheit dag zegt, moet hi’j tot zien spiet toegeven: 'de grauwe mere is et beste peerd'.


© Piet/er Bult

Vertaeling van een stokkien uut een Nederlaans peerdekraantien