Overdaenking

Weeromme naor Essays
Weeromme naor Stellingwarfs
Home


Overdaenking

Pattie, alderdeegst iewenoolde dogma's hebben heurzels even naotied al zo vaeke as onwaor bewezen: de Eerde zol plat wezen en aj' te dichte bi'j de raand kommen dan zoj’ d'r van of valen (jammergenoeg niet van ofvalen vrouwluden), de Eerde is et midden van et heelal, de zunne dri'jt om de Eerde, de schepping is 6.000 jaor oold, en gao zo mar deur. De karke het meensken op de braandstaepel zet die op basis van argementen, aanders beweerden. De karke mos dan naotied vaeks heur ongeliek bekennen, ze hadde vaeks domweg leugen.

Goedgeleuvige, onzekere zielen bin bliekber niet in staot om petronen van leugens uut onwetendhied te deurzien en zullen heur, vaeks tegen alle wetenschoppelik onderbouwde anwiezings in, kraampig vaasteholen blieven an de laetste stroohalm: d'r moet argens toch wel wat van waor wezen?

Jammer. Wie de scheppingsverhaelen in Genesis letterlik nemt en veur feitelik goed hoolt, kent gien onderscheid tussen warkelikhied en fiktie. Ie kun niet praoten over et 'feit' dat meensken en dieren toegelieke maekt binnen in een tiedrek van zes daegen, omreden et zo in de Biebel staot. De meeeste biebelonderzukers gaon d'r dan ok vanuut dat et bi'j die verhaelen om mythen gaot, die dan ok niet bedoeld binnen om letterlik te nemen. Et staot iederiene vanzels hielendal vri'j om te geleuven wat d'r in de Biebel staot. Mar je de Biebel veurstellen as wetenschoppelike literetuur, kiek mar uut...

Dat de Biebel et meerst vertaelde en meerst lezen boek is zegt vanzels niet alles over de kwaliteit of et waorhiedsgehalte. En toch bin d'r hiele volksstammen die overal overdudelike 'tekens' en 'waorheid' in zien. Ja, want God lat himzels zien aj' mar hadde genoeg in him geleuven.
 
Religie is dan ok veur et grootste pat kultuur-historisch bepaold en blinkt uut in dri'jekonten. Et kristendom van vandaege-de-dag is niet te vergelieken mit et kristendom van zegge rond et jaor 1200, en dat is weer niet te vergelieken mit dat van et begin van oonze jaortelling. Boeken wodden herschreven en herschreven. En daor gao’we dan ok nog mar gewoon een posien mit deur.


© Piet/er Bult